Miljardenschade door criminaliteit, vooral online veel gedupeerden
Bijgewerkt op: 29 september 2022
In 2021 is 17 procent van de bevolking slachtoffer geweest van een of meer online delicten of incidenten. Tien procent was slachtoffer van online oplichting en fraude, 7 procent van hacken, 2 procent van online bedreiging en intimidatie, en minder dan 1 procent van overige online delicten. Aankoopfraude en hacken komen het meest voor.
De vormen van online oplichting
Bij phishing gaat het om alle vormen van online oplichting waarbij de dader zich voordoet als iemand anders (een persoon of bedrijf). Via deze kanalen probeert een crimineel met een vals verhaal geld te krijgen van meerdere personen. Meer dan twee op de drie (68%) Nederlanders van 15 jaar of ouder, geeft aan dat zij het afgelopen jaar ten minste een keer zijn benaderd door een oplichter. Kanalen die gebruikt werden waren bijvoorbeeld de telefoon of de mail. Van die 68 procent geeft twee procent aan dat zij hier (bijna) in waren getrapt. De criminelen zijn ontzettend creatief en weten het namelijk op een realistische manier over te brengen. Bijna de helft van deze twee procent (0,8%) is hierdoor uiteindelijk toch geld verloren.
Van de phishing-slachtoffers is ruim 20 procent in een zogeheten vriend in-noodfraude getrapt. Het slachtoffer ontvangt in deze situatie een berichtje van een oplichter die zich voordoet als een familielid of vriend. Hierbij geeft de oplichter aan dat hij of zij in nood is, niet meer bij zijn of haar rekening kan en toch snel geld nodig heeft. Het slachtoffer springt dan bij en betaalt het bedrag waar de oplichter het over heeft. Ook wangirifraude, waarbij het slachtoffer na een oproep van een onbekend nummer heeft teruggebeld naar een duur betaalnummer, en bankspoofing, waarbij de oplichter deed alsof hij een medewerker van de bank was, komen naar verhouding vaak voor.
Toenemend aantal slachtoffers van online criminaliteit
In totaal is het slachtofferschap van online criminaliteit sinds 2012 met 22 procent toegenomen en is er vooral de laatste jaren sprake van een stijgende tendens. Het sterkst toegenomen sinds 2012 is het slachtofferschap van aankoopfraude wat gevolgd wordt door verkoopfraude. Het percentage slachtoffers van hacken is over deze periode vrij stabiel gebleven.
Slachtofferschap voorkomen door de ScamCheck
De gevolgen voor een slachtoffer van online oplichting, fraude, hacken of andere online delicten, zijn groot. Slachtoffers van bijvoorbeeld phishing kunnen financieel in de problemen raken. Online veiligheid is daarom een belangrijk thema waar steeds meer aandacht aan wordt besteed. Ook door Thuiswinkel.org wordt er veel aandacht besteed om het online winkelen zo veilig mogelijk te maken. Zo lanceerden Veiliginternetten.nl, ECP | Platform voor de InformatieSamenleving en Thuiswinkel.org, tijdens SIDN Inspire 2022, de Nederlandse versie van de scamadviser: ‘ScamCheck’. Met de ScamCheck kunnen consumenten checken hoe groot de kans is dat een website onveilig is. Twijfel je over de veiligheid van een website?