10 tips om je assortiment te verduurzamen

Een duurzaam assortiment. Het is een kwestie van tijd voordat er regelgeving door de Europese Unie, als onderdeel van het EU Action Plan, wordt ingevoerd op dit gebied. De milieu-impact van merken, en daarmee ook retailers, ligt in vrijwel alle gevallen voor het grootste deel in de productieketen. Daarom worden zowel fabrikanten als retailers in de toekomst verantwoordelijk gesteld voor de duurzaamheid van de producten die zij aanbieden. Thuiswinkel.org, Fairify en de Rijkswaterstaat deden een onderzoek onder retailers en komen met tien aanbevelingen. 

De retailer die zich momenteel nog vertrouwd beweegt binnen een bewezen businessmodel, dat rust op lineaire groeidoelen en lage prijzen om deze groeidoelen te behalen, wordt hiermee uitgedaagd om oplossingen te zoeken en dit te combineren met duurzaamheid – dat hier in de eerste plaats haaks op lijkt te staan of in ieder geval deze groeidoelen in de weg lijkt te zitten.

Toch liggen er vele kansen. De vraag van consumenten naar duurzame producten en productinformatie stijgt al jaren op rij. In 2020 gaf 70% van de consumenten aan Fashion Revolution (Fashion Revolution. (2020). Consumer Survey) aan dat ze het belangrijk vinden dat bedrijven informatie over arbeidsomstandigheden delen. 78% vindt het belangrijk dat merken gedetailleerde informatie over hun voetafdruk delen en 69% van de ondervraagde consumenten wil exact weten hoe de kleding die ze kopen is gemaakt. In Nederland geeft in 2019 66% van de consumenten aan dat bedrijven maatschappelijke doelen net zo belangrijk moeten maken als winst maken (This is Why / Motivaction. (2019). Maatschappelijk Imago Monitor). En in een onderzoek uitgevoerd door Dazed Magazine in 2021 geeft 85% van voornamelijk jonge consumenten aan dat ze niet meer kopen van merken wanneer ze een merk verdenken van onethisch handelen (Dazed. (2020). The Era Of Monomass).

Concrete verduurzaming van het assortiment

Soortgelijke cijfers zijn er in overvloed en geven het belang van concrete verduurzaming van het assortiment aan. Want de consument die steeds meer vraagt om duurzame product(informatie) heeft in de praktijk ook steeds meer vraag naar retailers die hieraan beantwoorden. Daarmee liggen er grote kansen voor retailers die echt gewillig zijn en het de consument in staat stellen om makkelijk en betrouwbaar duurzame keuzes te maken. Maar hoewel de consument dus een steeds grotere wens uitspreekt voor duurzame producten en deze vragen bij de retailer neerlegt, vinden retailers het momenteel nog lastig hoe ze dit het beste kunnen integreren in hun bedrijf.

Omdat retailers aangegeven graag stappen te willen zetten, maar niet goed weten hoe ze hieraan moeten beginnen is dit onderzoek in het leven geroepen. Wat houdt een duurzaam assortiment eigenlijk in? En hoe kom je daar als retailer? In dit onderzoek proberen we de problemen, kansen en behoeften van retailers in kaart te brengen en daarmee perspectieven en oplossingen te vinden voor verduurzaming van het aanbod van de retailer.

Download het onderzoek

Tien aanbevelingen

Veruit de belangrijkste aanbeveling is dat overheden en de Europese Unie concrete regelgeving invoeren op het gebied van duurzaamheid, zodat er meer data beschikbaar komt en het speelveld gelijk wordt getrokken. Dit neemt niet weg dat uit dit rapport blijkt dat er ook voorafgaand aan deze regelgeving al kansen liggen voor retailers om duurzaamheid te verbeteren. Op basis van de literatuurstudie, interviews met de retailers en de enquête die hen is aangeboden kunnen we de volgende tien aanbevelingen doen die retailers nu al kunnen implementeren:

1. Definieer duurzaamheid

Zonder een heldere omlijning van wat een duurzaam product per categorie concreet inhoudt lijkt het verzamelen van duurzaamheidsdata onbegonnen werk. Het is daarom noodzaak om per productcategorie helder te omlijnen wat duurzaamheid is. Een goede basis is het definiëren van betere keurmerken en/of materialen. Dit kan later worden uitgebreid met andere relevante  datapunten en opent de deur naar diepgaande(re) duurzaamheidsscores.

2. Stel doelen op

Het implementeren van maatregelen om het productaanbod te verduurzamen kan intimiderend zijn voor retailers. Zolang zij geen doelen opstellen blijft dit het geval. Het is daarom zaak om nu kleine, behapbare doelen vast te stellen waarop stappen gezet kunnen worden. Om doelen te behalen is het erg belangrijk om een nulpunt vast te stellen en transparantie te bieden in de aangenomen doelen.

3. Werk samen

Een van de grootste obstructies in het verzamelen van data is de grote tijdsinvestering die het vereist om met aanbieders en op hun beurt hun leveranciers in gesprek te gaan om de data beschikbaar te krijgen. Door met andere retailers, merken, keurmerken of andere partijen de handen ineen te slaan wordt er meer draagvlak gecreëerd en kan de investering gezamenlijk gemaakt worden. Dit scheelt een hoop tijd, geld en houdt de concurrentie eerlijk.

4. Denk aan de lange termijn

Door een langetermijnvisie aan te nemen in duurzaamheid wordt duurzaamheid meer dan een kortetermijnkostenpost in de kwartaalcijfers. Door een langetermijnvisie en bijpassende doelen aan te nemen kan een retailer bovendien aan aandeelhouders aantonen welke positie de retailer over 2,  5 of 10 jaar wil innemen en kunnen duurzame investeringen financieel verantwoord worden.

5. Implementeer een inkoopgids

Een inkoopgids met voorlichting over de duurzaamheid van materialen, de impact van productieprocessen en keurmerken, kan de ruggengraat zijn van een duurzaam inkoopbeleid. Door met een inkoopgids te werken weten accountmanagers en inkopers exact waar ze op moeten letten, waar producten aan moeten voldoen en is er een heldere lijn met betrekking tot duurzame inkoop.

6. Werk toe naar duurzaamheidsscores

Consumenten als retailers staan positief tegenover het vergelijken van producten op duurzaamheid. Dit past binnen de rol die retailers voor zichzelf zien weggelegd als aanbieder van informatie over de producten in het assortiment. Met concrete duurzaamheidsscores op een schaal-basis wordt de duurzame keuze maken makkelijk en heeft de retailer een concreet systeem om zich op te baseren en de scores naar aanbieders te verantwoorden. Een systeem waarin geen informatie, geen score oplevert, stimuleert aanbieders om informatie te verschaffen.

7. Stel een duurzaamheidsdrempel in

Met een drempel kunnen langzaam maar zeker de meest niet-duurzame producten uit het assortiment worden geweerd. Grote aanbieders kunnen hiervan op de hoogte worden gesteld en de tijd gegeven worden om aan deze drempel te voldoen. Als meer retailers een dergelijke drempel instellen zullen merken massaal moeten verduurzamen en neemt de retailer een leidende rol in.

8. Beloon merken voor duurzaamheid

Door de zichtbaarheid van duurzame producten te vergroten slaat de retailer twee vliegen in een klap. De consument wordt bediend in zijn zoektocht naar duurzame(re) producten en merken zien in dat het aanleveren van duurzaamheidsdata loont omdat hun zichtbaarheid en daarmee hoogstwaarschijnlijk de omzet toeneemt.

9. Werk met een externe partij

Gesprekken over duurzaamheid kunnen niet alleen tijdrovend, maar ook als vervelend ervaren worden door eigen medewerkers of medewerkers van de andere partij. Door een externe partij of dienst in te schakelen kan de kwaliteit van dataverzameling verbeterd worden en worden klantrelaties niet negatief beïnvloed. Dit heeft potentie om juist tijd en kosten te besparen.

10. Experimenteer

Er zijn talloze mogelijkheden in de vorm van software, initiatieven en/of startups die duurzame innovaties aanbieden. Experimenteer met deze mogelijkheden en ga samen met hen het gesprek aan met consumenten en aanbieders. Hiermee kunnen retailers aantonen dat ze duurzaamheid belangrijk vinden en een leidende positie innemen.

Download het onderzoek