Detailhandel: toekomstperspectief volgens experts

Het SRA-Sectorrapport Branches in Zicht 2022 is gepubliceerd. De kern: het mkb staat voor grote uitdagingen en heeft zorgen om toegankelijkheid voor financiering voor het mkb. Onder meer het FD en BNR hebben er dinsdag 7 juni 2022 uitgebreid aandacht aan besteed en Thuiswinkel.org heeft een bijdrage geleverd.

Het jaar begon nog voortvarend voor de detailhandel. Eindelijk uit de lockdown, maar de onzekerheid
over de ontwikkeling van corona is niet verdwenen. Sterker nog, de onzekerheid is alleen maar groter geworden door de strijd in Oekraïne, de hoge energie- en grondstoffenprijzen en het recordtekort aan arbeidskrachten. Wat betekent dit voor de detailhandel? En waar liggen de kansen voor de branche?

Lees de rest van het artikel en Download hier het hele rapport

Over het geheel genomen heeft de detailhandel in 2021 kunnen profiteren van een inhaalvraag van de consument, al waren de verschillen in de branche groot. Ook in de eerste maanden van 2022 is de consument blijven besteden, maar het beeld kantelt rap. Het consumentenvertrouwen zakt diep weg en de prijzen lopen hard op, nog versterkt door de oorlog in Oekraïne. De sterke stijging van de energietarieven heeft voor retailers direct, op het businessmodel, wellicht minder impact dan in andere branches. De indirecte effecten voelt de retail echter wel duidelijk, legt Gerarda Westerhuis, Sectoreconoom Retail en Leisure bij ABN AMRO, uit. “Toeleveranciers in de keten berekenen hun hogere energiekosten door aan de retailers. De vraag is of zij vervolgens genoegen kunnen nemen met minder marge en een deel van de kostenstijging zelf kunnen absorberen of dat zij de kosten op hun beurt moeten doorberekenen aan de consument. Steeds vaker is dit laatste het geval. Maar in de loop van dit jaar zal de koopkracht naar verwachting afnemen en zullen mensen hun consumptiepatroon aanpassen. Als een groter deel van het inkomen opgaat aan energie en voeding door stijgende prijzen, zul je op andere dingen moeten beknibbelen. Deze combinatie van factoren zal de branche als geheel parten gaan spelen.”

(...)

Klantenkennis en service

De retailmarkt is ook los van alle recente problemen complex, reageert Cor Molenaar, econoom en bijzonder hoogleraar eMarketing. Om succesvol door de complexiteit te navigeren, moet de retailer voor alles zijn klanten kennen, benadrukt hij. “De meeste webwinkels weten alles van hun klanten en kunnen proactief zijn. De fysieke winkel daarentegen weet dikwijls niets van wie er komt kopen en is dus passief.” Dat is de kern van een groot probleem in de retail, ziet ook Mulder. “De kracht zit wat mij betreft in de combinatie van fysieke winkel en online. Succesvolle bedrijven weten vaak een goede community te realiseren. Dat betekent dat je als ondernemer meer doet dan alleen je product verkopen. Je probeert je klant te kennen en passende oplossingen te bieden. Je probeert mensen enthousiast te maken voor je propositie en gaat daarover met de consument in gesprek. Een lokale ondernemer moet bij uitstek in staat zijn om een lokale community aan zich te binden.”

Volgens Marlene ten Ham, directeur bij Thuiswinkel.org, is samenwerking daarbij cruciaal. “Zowel tussen lokale retailers als vervoerders en platformen. De consument heeft hoge verwachtingen, en die kun je beter waarmaken als je samenwerkt. Door op kleine schaal al te starten en kennis met elkaar te delen, kun je grote impact maken. Zowel voor je klant als voor je directe omgeving.”

Zo’n community kan ook belangrijk zijn om te voorkomen dat je als retailer wordt weggedrukt door de fabrikant. Molenaar ziet namelijk dat fabrikanten aan het onderzoeken zijn op welke manieren ze de toeleveringsketen kunnen imploderen, hoe ze schakels uit de keten kunnen verwijderen om dichter bij de klant te komen. “Dit levert de fabrikanten klantenkennis op waarmee ze hun aanbod beter kunnen afstemmen op de doelgroep. Anderzijds scheelt het in de kosten voor groothandels en winkels, waardoor de fabrikant meer winst kan maken of sterker kan concurreren op prijs.” Fijn voor de fabrikant, een grote bedreiging voor de winkelier.

Het is een onontkoombare ontwikkeling, stelt Molenaar. “Het oude retailmodel is, zeker onder de huidige omstandigheden, te duur om te handhaven. Dit is een fysiek model, terwijl het nu draait om zaken als nieuwe technologie, integratie, data en nieuwe denkbeelden. We schuiven op van een aanbodeconomie die is gericht op producten naar een vraageconomie die is gericht op klanten en data om die klanten steeds beter te leren kennen. Deze omslag hebben webwinkels wel gemaakt, maar fysieke winkels niet.” En precies daarom is die combinatie tussen offline- en onlinewinkels zo belangrijk, vindt Ten Ham. “Als retailer moet je daar zijn waar de klant is en profiteren van alle data die je hebt. De consument heeft vaak geen uitgesproken voorkeur voor fysiek of online winkelen. Hij wil simpelweg dat een behoefte op dat moment wordt vervuld. Soms is dat direct, denk aan de flitsbezorgers, en soms gaat het om de beleving en de ervaring, zoals in de fysieke winkel.”

Lees de rest van het artikel en Download hier het hele rapport