Duurzaamheid in digital commerce: De groene weg voorwaarts

Duurzaamheid is een dominant thema binnen digital commerce anno 2023. Een veelkoppig onderwerp ook, waarover je in dit magazine verschillende artikelen hebt kunnen lezen. Het valt de experts van ShoppingTomorrow op dat duurzaamheidsinitiatieven vaak buiten de eigen bedrijfskaders worden genomen, en nog maar weinig binnen ondernemingen. Door een beleid te ontwikkelen, kunnen ze duurzaamheid echter in hun bedrijfsvoering integreren. En daar ook zelf de vruchten van plukken.

Download de greenpaper

De greenpaper van ShoppingTomorrow

Dit artikel is een samenvatting van de greenpaper, die dit jaar voor het eerst verschijnt naast de bluepapers. In de greenpaper zoomen de expertgroepen van ShoppingTomorrow in op duurzaamheid. Vanuit verschillende expertises delen ze hun kijk op en kennis over het onderwerp. De experts bespreken uitgebreid het belang van duurzaamheidsbeleid, onder andere gevoed door nieuwe wetgeving en groeiend bewustzijn onder consumenten. Daarnaast benoemen ze hoe je een duurzaamheidsbeleid kunt ontwikkelen en welke vormen van samenwerking je daarbij kunnen helpen. Ook komen kansen en succesvolle voorbeelden aan bod

Nieuwe wet- en regelgeving

De reden om met duurzaamheid aan de slag te gaan, verschilt per organisatie. Door nieuwe wet- en regelgeving over duurzame bedrijfsvoering, verdwijnt de vrijblijvendheid zo langzamerhand. Belangrijk om in dit kader te noemen is de aanstaande Corporate Sustainability Due Dilligence Directive, kortweg CSDD, gericht op de zorgvuldigheidsplicht van bedrijven; volgens de nieuwe due dilligence-wetgeving moeten bedrijven de daadwerkelijke en mogelijke nadelige gevolgen van hun handelen voor mens en milieu identificeren, beperken en voorkomen. De regels dwingen bedrijven de negatieve gevolgen van hun acties aan te pakken, in hun gehele waardeketen. Due dilligence is een doorlopend proces.

Uiteraard is het goed om te weten welke wetten en regels over duurzaamheid er nog meer op je afkomen. Wat zijn de juridische kaders van de (nabije) toekomst en wat moet je als organisatie doen om daarbinnen te blijven? Je leest daar meer over in een artikel van Thuiswinkel.org met de kop ‘Weet welke wetgeving eraan komt’, vanaf pagina 46.

Consumentenbewustzijn

Naast aangescherpte wet- en regelgeving en (hopelijk) een gezonde dosis intrinsieke motivatie, zorgt ook toegenomen consumentenbewustzijn voor meer aandacht voor de groene zaak. Uit het GfK Consumentenonderzoek 2023 blijkt bovendien dat zeven op de tien Nederlanders verwachten dat duurzaamheid en maatschappelijk ondernemen in 2028 standaarden zijn geworden.

Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 14 procent van de consumenten duurzaamheid niet belangrijk noemt. Zes op de zeven Nederlanders vinden het dus wel van belang; zij houden er in meer of mindere mate rekening mee in aankoopbeslissingen. Binnen het thema duurzaamheid vinden Nederlanders het vooral belangrijk dat bedrijven efficiënt omgaan met grondstoffen om onnodige verspilling en vervuiling tegengaan.

Kortom: vanuit het perspectief van een goede klantrelatie is het ook interessant om met duurzaamheid aan de slag te gaan.

Informatiebehoefte

Productinformatie heeft veruit de meeste invloed op de ervaren duurzaamheid, leert het GfK Consumentenonderzoek. Goede content is daarom essentieel. Klanten die een duurzame keuze willen maken, hechten waarde aan informatie over onder andere:

• het productieproces
• herbruikbaarheid/recycleerbaarheid
• milieucertificeringen
• klimaatimpact
• de duurzaamheid van verpakkingen
• levensduur en onderhoud
• de toeleveringsketen
• energie-efficiëntie
• het milieubeleid
• klantbeoordelingen en ervaringen

Door dit soort informatie over relevante producten beschikbaar te stellen aan klanten, kunnen zij weloverwogen beslissingen nemen en de producten kiezen die aansluiten op hun duurzaamheidsdoelen.

Goede productinformatie is essentieel

Aan de slag met duurzaamheidsbeleid

Duurzaamheid is een veelomvattend onderwerp, dat het niveau van CO2-compensatie al lang en breed is ontgroeid. Een duurzaamheidsbeleid begint met een duurzaamheidsstrategie, aldus Thuiswinkel.org: een plan voor een integrale aanpak van duurzaamheid in je e-commercebedrijf. In de strategie kunnen vijf verschillende pijlers worden geadresseerd die voor bedrijven in de sector relevant zijn: bezorgen, verpakken, retouren, productaanbod en circulariteit. Je leest er meer over in een artikel van Thuiswinkel.org over duurzaamheidsstrategie, vanaf pagina 62 in dit magazine.

Het belang van samenwerking

Duurzaamheid is geen bijzaak meer. Wil je als organisatie echt inzetten op duurzaamheid, dan is het niet (meer) voldoende om er één medewerker mee bezig te laten zijn. Voor een gedegen duurzaamheidsbeleid is samenwerking nodig, zowel intern als extern. Denk bijvoorbeeld aan:

1. Samenwerking in de productieketen

Partijen in de keten zullen informatie over ingrediënten en fabricage moeten toevoegen aan een ‘digitaal productpaspoort’. Met behulp van nieuwe technologieën zoals blockchain kan dit volledig traceerbaar, wat greenwashing helpt voorkomen.

2. Samenwerking in de logistiek

Het is mogelijk om opslag en bevoorrading gezamenlijk op te pakken, om consumenten collectief te bewegen andere (bezorg-)keuzes te maken en om producten via een centraal punt te verzenden. Het is denkbaar om nog verder te gaan in de samenwerking tussen markspelers, bijvoorbeeld door opslag en orderverwerking vanuit één locatie te faciliteren, en door personeel en/of (vervoers) middelen te delen.

3. Samenwerking op marketplaces

Volgens onderzoek van bol.com (maart 2023) wil 83% van de verkooppartners hun onderneming verduurzamen. Zij zetten hiervoor verschillende stappen, bijvoorbeeld op het gebied van productaanbod, verpakkingen, energie-efficiëntie, productterugname en educatie. Aangezien marketplaces zien dat duurzaamheid voor consumenten belangrijk is, geven zij duurzame producten extra aandacht op het platform; een duurzaam label komt de vindbaarheid en conversie ten goede.

Voor de mensen die intern verantwoordelijk zijn voor deze onderwerpen – inkoop, logistiek en marketplaces – is het essentieel om op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen en mogelijkheden op duurzaamheidsgebied, zodat zij externe partijen kunnen meenemen in het duurzaamheidsbeleid van de organisatie.

Het GfK Consumentenonderzoek

Elk jaar cocreëert ShoppingTomorrow samen met GfK een consumentenonderzoek over online shopgedrag. Dit onderzoek wordt uitgevoerd onder ruim duizend consumenten. Meerdere vragen die zij beantwoorden worden aangeleverd door deelnemende expertgroepen van ShoppingTomorrow.

Breed scala

Zoals we hebben gezien kun je (en moet je) duurzaamheid bedrijfsbreed oppakken. Als je ermee aan de slag gaat, zul je een breed scala aan onderwerpen tegenkomen. Een aantal duurzaamheidsthema’s staat volop in de aandacht, daarnaast zijn er minder belichte topics. In de greenpaper staan de experts uitgebreid stil bij ontwikkelingen rondom verpakkingen, retouren en CO2-neutrale advertenties.

Van lineair naar circulair

Werpen we de blik wat verder vooruit, dan zien we dat we zullen moeten bewegen van een lineaire naar een circulaire economie. Van bezit naar gebruik, van producten naar diensten, van eenmalige transacties naar abonnementsmodellen. Steeds meer bedrijven omarmen nieuwe businessmodellen, zoals het repareren, inruilen of verhuren van producten. Het brengt extra activiteiten en nieuwe (administratieve) processen met zich mee.

Marktplaatsmodellen

Marktplaatsmodellen kunnen retailorgansaties helpen om snel en efficiënt een scala aan verkopers met duurzamere producten aan te trekken. Bedrijven zoals Stadium en H&M Home laten zien hoe ze met behulp van platform- en dropshipstrategieën duurzaamheid omarmen, waarbij ze hun aanbod aanpassen en klanten bewust maken van duurzame producten. Daarnaast is de verkoop van tweedehands artikelen op marktplaatsen aan een opmars bezig

De metaverse

Ten slotte zullen nieuwe technieken zoals de metaverse worden ingezet voor duurzame efficiëntieverbeteringen. Denk hierbij aan virtuele showrooms, die fysiek reizen overbodig kunnen maken. Of aan de rol die de metaverse kan spelen in het verzamelen van data; door klanten producten uit te laten proberen in een virtuele setting, kun je gegevens verzamelen over veel en weinig gekozen modellen en kleuren. Zo kunnen producten naar wens worden ontwikkeld en vermindert het risico op overproductie.

Aan de slag

Het is tijd om werk te maken van je duurzaamheidsstrategie. Zowel de overheid als consumenten vragen erom. Gelukkig zijn er zijn steeds meer handvatten en voorbeelden van hoe andere bedrijven dit vormgeven, waardoor beginnende partijen het wiel niet opnieuw hoeven uit te vinden. Het is een onderwerp waar bedrijven juist niet alleen mee aan de slag zouden moeten gaan: zoek de samenwerking op met bijvoorbeeld ketenpartners. Leer, innoveer, en maak je organisatie toekomstbestendig met een goede duurzaamheidsstrategie.

Download de volledige greenpaper