Mensenrechten respecteren - ook jouw verantwoordelijkheid

Duurzaamheid staat hoog op de agenda van Thuiswinkel.org. Eerder informeerden we je al over de aankomende wet op het gebied van internationaal MVO. Deze wet stelt bedrijven verantwoordelijk voor het in kaart brengen én aanpakken van hun risico’s op het gebied van arbeidsrechten, mensenrechten en milieu in de keten.

Deze wet maakt dat je verantwoordelijkheid moet nemen voor de arbeidsomstandigheden in jouw supply chain. Werkt personeel in de fabrieken onder veilige en gezonde omstandigheden? Krijgt het leefbaar loon? Of komt kinderarbeid voor bij de winning van grondstoffen? Wist je dat wereldwijd 160 miljoen kinderen tussen de 5 en 17 jaar kinderarbeid verrichten. Het is een wereldwijd probleem dat vraagt om een wereldwijde oplossing. Daarmee lijkt het een onderwerp dat ver van Nederlandse bedrijven afstaat, maar de kans dat het jouw bedrijf via de handelsketen raakt is aanwezig.

Daarom geeft dit artikel, dat is opgesteld in samenwerking met UNICEF Nederland, VNO-NCW en MKB-Nederland, achtergrondinformatie, feiten en cijfers over kinderarbeid. Laten we bij het begin beginnen, met de definitie van kinderarbeid:

Kinderarbeid omvat alle vormen van werk waardoor kinderen tot 15 jaar geen onderwijs kunnen volgen, of dat schadelijk is voor hun gezondheid en fysieke en mentale ontwikkeling. Daarnaast gaat kinderarbeid ook over zwaar werk verricht door kinderen van 15 t/m 18 jaar.

Lange tijd nam het aantal kinderarbeiders gestaag af. Voor het eerst in 20 jaar is er echter weer een aanzienlijke stijging zichtbaar van kinderarbeid; een stijging van 8,4 miljoen kinderen in de afgelopen vier jaar. Omdat veel gezinnen als gevolg van de coronacrisis inkomen verloren en kinderen tijden lang niet naar school konden, lopen nog eens miljoenen kinderen extra risico om gedwongen te worden tot kinderarbeid.

Fact & figures:

• Wereldwijd werken 160 miljoen kinderen als kinderarbeider.
• 15,5 miljoen kinderen doen onbetaald huishoudelijk werk.
• Miljoenen kinderen doen gevaarlijk werk dat direct schadelijk is voor hun gezondheid en ontwikkeling, bijvoorbeeld het werk in de mijnbouw.
• Sub-Saharan Africa heeft het grootste percentage kinderarbeiders (29% van de kinderen tussen 5-17 jaar).
• Van de 160 miljoen kindarbeiders gaat het om ongeveer evenveel jongens als meisjes, hoewel het percentage per sector sterk kan verschillen.
• De meeste kinderen worden als kindarbeider ingezet in de landbouw (agrarische sector).
• Seksuele uitbuiting, rekrutering door gewapende groepen en drugshandel worden gezien als de 'ergste vormen' van kinderarbeid.

Oorzaken

De oorzaken van kinderarbeid verschillen per land, regio en sector. Over het algemeen kan wel worden gesteld dat armoede een belangrijke driver van kinderarbeid is. Kinderen zijn een mogelijkheid om het gezinsinkomen aan te vullen. Toch is dit slechts één van de oorzaken. Andere oorzaken zijn gebrek aan goede of betaalbare scholen, gebrek aan sociale voorzieningen, slechte arbeidsomstandigheden (inclusief lage lonen) en werkeloosheid onder volwassenen, maatschappelijke normen en politieke onwil.

Welke invloed heeft jouw bedrijf op kinderarbeid?

Bij bedrijven die grondstoffen, halffabricaten of producten inkopen of verhandelen die uit risicolanden komen, is de kans groot dat er in de handelsketen kinderarbeid voorkomt. Dit geldt met name voor risicoproducten uit de agrarische sector (denk aan koffie, thee, cacao, suiker, fruit, et cetera), de kleding en textielsector of de mijnbouw (metalen en mineralen).

Wat kun je als bedrijf doen?

De MVO risico-checker helpt bij het maken van een inschatting of er kinderarbeid in de handelsketen voorkomt. Dit actieplan helpt je vervolgens verder. Wil je niet alleen inzicht in het risico op kinderarbeid, maar op het risico op bredere negatieve impact op kinderen, dan kun je de Child Rights Self-Assessment Tool invullen. Wil je hier meer over weten? Meld je dan aan voor de gratis webinar van UNICEF Nederland en VNO-NCW op 29 maart.