AliExpress: de moeizame weg naar een gelijk speelveld

De verkoopvoorwaarden die AliExpress hanteert, zijn in strijd met de Europese consumentenregels, zo meldt de Consumentenbond. De organisatie vraagt daarom samen met vijf andere Europese consumentenorganisaties aan nationale toezichthouders om op te treden tegen de Chinese webwinkel.

Deze mededeling vanuit de Consument volgt een week na het nieuws dat AliExpress en het Zweedse achteraf-betaalbedrijf Klarna gaan samenwerken om achteraf betalen in het Chinese webwinkelwarenhuis ook in Nederland mogelijk te maken. Dat was al rijkelijk laat, want het aanbieden van een achteraf-betaalmogelijkheid werd in Nederland al in 1992 via het Burgerlijk Wetboek verplicht gesteld voor postorderaars en deze wetgeving geldt – wat uniek is in Europa – vandaag de dag nog altijd voor webwinkels, dus ook voor AliExpress. 

Europese wet- en regelgeving

Maar er zijn dus nog andere Europese regels waar de Chinese webwinkel niet aan voldoet op dit moment. Zo vermelden de voorwaarden dat bij problemen met een leverancier, de koper naar een arbitrage-instituut in Hong Kong moet gaan. Volgens de Europese wetgeving moet er echter een mogelijkheid zijn om ook naar een rechter in eigen land te stappen. Daarnaast heeft een consument in Europa het recht om een zending zonder opgave van reden binnen veertien dagen retour te sturen, iets dat bij AliExpress niet wordt toegestaan. 

AliExpress is daarmee een van de Chinese webwinkels die zich nog niet aan de Europese wet- en

regelgeving houdt, een doorn in het oog voor veel (web)winkels. Toch zit er wel beweging in de wijze waarop AliExpress Nederlandse webwinkels tegemoet treedt. In reacties vorige week op RTL Z en BNR en eerder deze week op EditieNL van RTL4 legde ik met de kwestie rondom achteraf betalen uit dat het level playing field op het gebied van betalen in ieder geval wat dichter bij is gekomen. Dat de rekening voor achteraf betalen waarschijnlijk bij de consument komt te liggen, is daarbij overigens een gegeven: naast een vaste bijdrage die bij achteraf-betaalpartijen als Klarna, AfterPay, Buckaroo en Billink rond de € 2,50 ligt, geldt ook dat klanten nog een percentage over het omzetbedrag moeten betalen, vaak rond de 3%. Al met al een forse toeslag op producten van AliExpress, zeker bij de kleine aankopen onder de € 22,00 waarvoor nog altijd een btw-vrijstelling geldt.

Deze btw-vrijstelling is overigens nog altijd een zwaar pijnpunt voor veel (web)winkels. Op deze manier is er geen sprake van een gelijk speelveld voor (web)winkels, aangezien consumenten voor bestellingen van minder dan € 22,00 geen btw hoeven te betalen. Maar er is inmiddels wel beweging in de markt. Het goede nieuws is namelijk dat Thuiswinkel.org deze ongelijkheid in samenwerking met haar zusterorganisaties binnen Ecommerce Europe heeft weten aan te pakken en dat dat deze oneerlijke regel per 2021 wordt afgeschaft.

China ontwikkelingsland?

Ook aan de regel en vreemde kronkel dat China door globale postbedrijven lange tijd als ontwikkelingsland werd gezien, is inmiddels een einde gekomen. Dat werd ook tijd, want China is al sinds jaar en dag de tweede economie van de wereld. De lobby van Thuiswinkel.org en Ecommerce Europe heeft er inmiddels voor gezorgd dat ook hier een eerlijk speelveld is ontstaan. Een nieuw tariefsysteem zorgt ervoor dat het verzenden van een commercieel pakketje van 42 gram, zoals een hoesje voor een mobiele telefoon, voorheen € 0,40 kostte en nu € 0,70. Daarnaast wordt het tarief voor een postitem waarvan de inhoud niet bekend is gemaakt met zo'n 80% verhoogd. En laten mobiele-telefoonhoesjes nu juist vaak door AliExpress worden verstuurd en ongemarkeerde pakketjes regelmatig uit China komen.

Al met al wordt er door ondernemersorganisaties als Thuiswinkel.org en Ecommerce Europe en door Europese consumentenorganisaties hard gewerkt aan de creatie van een eerlijk speelveld voor ondernemers en consumenten. We kunnen daarbij vaststellen dat een goede lobby en het opvoeren van druk lijken te werken (zoals we hebben gezien bij achteraf betalen, de btw-regels en de subsidie op het versturen van pakketjes uit China). Het aanpakken van de verkoopvoorwaarden van een speler als AliExpress is dan ook een goede zaak, al zal dat niet eenvoudig blijken te zijn. Het is aan toezichthouders als de ACM om hier nu ook op door te pakken, in het belang van Nederlandse (web)winkels en consumenten.