Duurzaam online shoppen, praktijkgids voor e-commerce van morgen

Heleen Buldeo Rai is auteur van het boek  ‘Duurzaam online shoppen, praktijkgids voor e-commerce van morgen’. In haar boek geeft zij tips aan webwinkels, bezorgers en consumenten om de sector zo duurzaam mogelijk te maken. Ellen de Lange, programmamanager Duurzaamheid bij Thuiswinkel.org, sprak met Heleen. 

Wil je jezelf kort voorstellen?

"Natuurlijk! Mijn naam is Heleen Buldeo Rai. Ik werk sinds 2020 als postdoctoraal onderzoeker stadslogistiek aan de Université Gustave Eiffel in Parijs. Daarvoor heb ik een doctoraatsonderzoek gedaan aan de MOBI onderzoeksgroep van de Vrije Universiteit Brussel. Ik ben gespecialiseerd in e-commerce en duurzaamheid en ben bijzonder geïnteresseerd in consumentengedrag en innovaties in bedrijfsmodellen, logistieke hubs en voertuigtechnologie gerelateerd aan e-commerce."

"Daarnaast ben ik auteur van het boek ‘Duurzaam online shoppen, praktijkgids voor e-commerce van morgen’. Het boek is gebaseerd op het onderzoek dat ik de afgelopen jaren heb uitgevoerd, in Brussel en in Parijs. Maar het is bovenal een persoonlijk project. Ik wilde een praktische gids maken die inzicht geeft in het e-commerceproces en strategieën biedt om die zo duurzaam mogelijk te organiseren."

Hoe is het idee voor het boek ontstaan?

"Het idee is ontstaan tijdens de allereerste coronalockdown in maart 2020. Ik was net twee maanden ervoor naar Parijs verhuisd en moest plots mijn vrije tijd volledig binnen doorbrengen! Ik heb toen contact opgenomen met uitgeverij LannooCampus en zij waren gelukkig meteen enthousiast. Ik heb er toen mijn missie van gemaakt om al het onderzoekswerk dat ik de voorbije jaren uitgevoerd, bestudeerd en gelezen had, op een behapbare, overzichtelijke en aantrekkelijke manier te bundelen voor de sector."

Voor wie is het boek bedoeld?

"Voornamelijk professionals die werken bij webwinkels en pakketbezorgers, maar ook beleidsmakers en consumenten die met vragen zitten over e-commerce en de milieu-implicaties daarvan. Tijdens lezingen of samenwerkingen met de sector of met overheden, kreeg ik steeds de indruk dat er best wel interesse is in, en zelfs een nood is aan, zo’n boek. Ik hoop dan ook dat ‘Duurzaam online shoppen’ massaal zijn weg vindt naar de juiste mensen en dat het inspirerend mag werken, om e-commerce steeds beter te maken!"

Wat zijn de drie belangrijkste tips voor webwinkels als ze aan de slag willen gaan met het verduurzamen van hun bezorging?

"Ten eerste, evalueer je bezorgingsopties op milieu-impact, samen met je pakketbezorger als je de bezorging uitbesteedt. Communiceer op basis daarvan duidelijk naar consumenten welke optie de voorkeur heeft als ze hun milieu-impact zo laag mogelijk willen houden. Zo zijn tragere bezorgingsopties meestal efficiënter en zijn afhaalpunten en pakketautomaten beter wanneer consumenten ernaartoe kunnen met de fiets, te voet of onderweg op een andere verplaatsing. Onderzoek toont aan dat een korte boodschap in het check-outvenster of een simpel groen symbooltje een sterk en positief effect heeft."

"Ten tweede, pak je verpakkingen aan. Te vaak nog worden online aankopen in te grote verpakkingen vol opvullingsmateriaal verzonden. Dat produceert niet alleen heel wat overbodig afval, het zorgt er ook voor dat bestelwagens volgeladen worden met lucht! Excessief verpakkings- en opvullingsmateriaal is bovendien ergernis nummer één bij online consumenten. Er zijn heel wat oplossingen hiervoor, van verpakkingsmachines die een perfecte doos creëren voor elke verzending, tot verzenddozen en -zakken die wel honderd keer herbruikbaar zijn, tot een innovatief design dat product- en verzendverpakking op een slimme en efficiënte manier combineert."

"Ten derde, verbeter de beschikbare productinformatie en haal zo je retourpercentage naar beneden. Dat spaart niet alleen kosten uit, maar vermijdt ook het heen en weer sturen van aankopen, waarbij de milieu-impact verdubbelt. Betere informatie over het beschikbare productassortiment omvat zowel beschrijvende tekst als visuele ondersteuning. Voor kleding, een productcategorie waarbij retouren erg gangbaar zijn, is het bijvoorbeeld aan te raden om de gebruikte materialen te beschrijven, de kledingmaat op basis van klantervaringen te detailleren en een video toe te voegen die de pasvorm verduidelijkt. Onderzoek toont ook de mogelijkheden van augmented reality aan, een technologische toepassing die veelbelovend is."

"Deze drie tips zijn het tipje van de sluier, zeg maar. ‘Duurzaam online shoppen’ staat boordevol praktische tips waarmee webwinkels aan de slag kunnen."

En kan de consument ook een steentje bijdragen? En hoe?

"Zeker! Meer zelfs, heel wat duurzame initiatieven mislukken als consumenten niet voldoende betrokken worden in de inspanningen. Afhaalpunten en pakketautomaten illustreren dat heel goed: zij bieden heel wat voordelen voor pakketbezorgers, maar de milieu-impact is enkel lager indien consumenten zich duurzaam ernaartoe verplaatsen. In het boek beschrijf ik manieren ter verduurzaming voor elke etappe van een pakjesparcours, ik geef ook telkens aan wat consumenten kunnen doen. Bijvoorbeeld:

• de meest duurzame bezorgingsoptie kiezen in het check-outvenster;
• herbruikbare verpakkingen terug in omloop brengen, hergebruiken, recyclen or zelfs composteren wanneer mogelijk;
• zich organiseren zodat ze aanwezig zijn op het moment dat de bezorging gepland staat;
• en retouren proberen tot een minimum te beperken."

Welke ontwikkelingen verwacht je in de toekomst als het gaat om duurzaam online shoppen?

"Ik zie veel potentieel in lokale e-commerce, waarbij de onafhankelijke handel zich organiseert om een antwoord te bieden op het gebruiksgemak dat consumenten vandaag verwachten. Al dan niet ondersteund door lokale overheden en in samenwerking met gespecialiseerde bezorgers, hebben ze alles voor handen om dit ook op een duurzame manier te doen: een fysieke infrastructuur, een bestaand netwerk van klanten én een mooi verhaal. De ontwikkelingen in voertuigtechnologie en innovaties in slim ruimtegebruik voor opslag en overslag, zoals ik hier in Parijs dagelijks zie evolueren, vind ik ook erg interessant en inspirerend."

"In mijn boek geef ik heel wat manieren om te verduurzamen die vandaag al implementeerbaar zijn, met voorbeelden en ‘best practices’, maar ik heb ook ruimte gegeven aan wat er in de toekomst aankomt, zoals anticipatory shipping technieken en autonome bezorgrobots. Meer informatie over het boek en een inkijkexemplaar is beschikbaar op de website van uitgeverij LannooCampus."