Ecommerce Europe: interview Marlene ten Ham

Welk nationaal beleid, indien van toepassing, wordt er in uw markt overwogen dat waarschijnlijk een impact zal hebben op e-commerce?

De e-commercesector in Nederland is het afgelopen jaar het middelpunt geweest van politieke discussies. Onderwerpen zoals green claims, gratis retourneren, vernietiging van onverkochte goederen, koop-nu-betaal-later (BNPL)-oplossingen en reclame zijn prominent aanwezig in zowel de media als de politieke arena. Dit heeft geleid tot nationale initiatieven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en vereisten voor bestuurders van elektrische voertuigen. De politieke druk op BNPL-oplossingen neemt toe, waarbij sommige parlementsleden oproepen tot beperkingen. Hoewel het van belang is om ervoor te zorgen dat deze opties veilig en verantwoord zijn, is het verplicht stellen van BNPL onnodig. Nederland is het enige EU-land dat vereist dat online winkels een betaalmethode aanbieden waarmee consumenten ten minste 50% later kunnen betalen, een regel die moet worden afgeschaft om een ​​gelijk speelveld te garanderen. Bovendien heeft de e-commercesector een toename gezien van consumentenfraude, waarbij klanten beweren dat ze hun pakket nooit hebben ontvangen of iets anders retourneren. Om dit te bestrijden, heeft de Nederlandse overheid een geïntegreerde aanpak geïnitieerd waarbij belanghebbenden uit de hele waardeketen betrokken zijn om fraude aan te pakken en informatie te delen over vermeende fraudeurs.

Het uitgaande EU-mandaat heeft een aanzienlijke hoeveelheid nieuwe wetgeving opgeleverd, die gedeeltelijk nog steeds op nationaal niveau wordt omgezet/geïmplementeerd. Worden er momenteel EU-regels aangepast aan de nationale wetgeving van Nederland die publieke aandacht krijgen/specifieke uitdagingen creëren?

Het Nederlandse nationale programma voor circulaire economie 2023-2030 is afgestemd op het actieplan voor circulaire economie van de EU, dat streeft naar een 50% circulaire economie in 2030 en een volledig circulaire economie in 2050. De sleutel tot deze transitie zijn het vergroten van hergebruik, het verminderen van afval en het bevorderen van ecodesign. Europese regels voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) zijn cruciaal, maar de huidige fragmentatie in Europa belemmert de vooruitgang. We hopen dat toekomstige regels EPR-systemen zullen harmoniseren. Een knelpunt betreft het recht op reparatie, met name de conformiteitsperiode na reparatie. Een voorstel om dit met twee jaar te verlengen, kan nadelig zijn voor de Nederlandse markt, die volgens open standaarden opereert, in tegenstelling tot andere EU-landen.

De Europese Commissie heeft belangrijke wetgeving voor de digitale sector aangenomen, waaronder de Digital Services Act en de AI Act. Hoewel dit nuttig is, brengt naleving financiële en personele lasten met zich mee. De European Accessibility Act, die van kracht is vanaf 28 juni 2025, zal een aanzienlijke impact hebben op de e-commercesector. Wij helpen bedrijven zich hierop voor te bereiden. Daarnaast ontwikkelt de Nederlandse overheid een digitale identiteitsportemonnee in overeenstemming met de eIDAS2-normen, waarbij overleg met belanghebbenden gaande is. Als Thuiswinkel.org nemen wij actief deel aan dit proces.

Duurzaamheid:

Wat gebeurt er momenteel in Nederland met betrekking tot duurzame producten (inclusief tweedehands goederen) en verpakkingsinspanningen?

De e-commercesector omarmt duurzaamheid, waarbij bedrijven investeren in duurzame bedrijfsmodellen. Ze worden echter geconfronteerd met uitdagingen zoals financiële onzekerheid, hoge kosten, personeelstekorten en regeldruk, die groei en innovatie belemmeren. Thuiswinkel.org erkent het belang van deze transitie en gelooft dat het online retailers naar een duurzame toekomst kan leiden. Samen met marktleiders hebben we een certificeringsschema voor duurzame e-commerce ontwikkeld, dat wordt toegekend aan online verkopers die hun activiteiten verbeteren op gebieden zoals strategie, levering, retouren, verpakking, circulaire economie en productaanbod. Dit onafhankelijk gecontroleerde schema bevordert consistente communicatie over duurzaamheid. Ons doel is om deze standaard in heel Europa en daarbuiten uit te breiden. Gelijke regels en effectieve handhaving zijn essentieel voor eerlijke concurrentie en investeringen in circulaire modellen.

Wat gebeurt er momenteel in Nederland met betrekking tot retouren en hun impact op duurzaamheidsinspanningen?

De interesse in duurzaam transport, inclusief CO2-neutrale logistieke wagenparken, fietsbezorging en winkelgebaseerde distributiemodellen, neemt toe. Er is ook een groeiend aantal milieu- en zero-emissiezones in steden. Steeds meer online winkels brengen kosten in rekening voor retourzendingen om onnodige retourzendingen te ontmoedigen. Duurzame bezorgopties worden steeds gebruikelijker bij online winkels en bezorgers. Transparantie over CO2-uitstoot per levering en een geharmoniseerde methodologie voor het meten van deze uitstoot zijn cruciaal. Uit onderzoek van Thuiswinkel.org blijkt dat de CO2-uitstoot van e-commercepakketten in de laatste kilometers sinds 2018 met 56% is gedaald, nu gemiddeld 100 gram per pakket, met als doel om dit tegen 2030 met 90% te verminderen.

Technologie:

Heb je het afgelopen jaar een verschuiving gezien in digitalisering en technologiegebruik onder retailers? Zo ja, welke veranderingen hebben retailers, met name het MKB, doorgevoerd?

Digitalisering en technologiegebruik onder e-retailers, met name het MKB, zijn de afgelopen jaren enorm toegenomen. De pandemie heeft veel retailers ertoe aangezet om de digitale transformatie te versnellen om tegemoet te komen aan het veranderende consumentengedrag en de veranderende voorkeuren. Het MKB investeert meer in e-commerceplatforms, kunstmatige intelligentie, digitale marketing en omnichanneloplossingen om hun online aanwezigheid en klantervaring te verbeteren. Ze richten zich ook op data-analyse om de bedrijfsvoering te stroomlijnen, kosten te verlagen en de efficiëntie te verbeteren. Zorgen over het delen van gegevens met de Verenigde Staten na het Schrems II-arrest en de uitfasering van tracking door derden hebben ertoe geleid dat veel e-commercespelers prioriteit hebben gegeven aan het verzamelen van gegevens.

Op welke technologieën, zoals AI, VR en big data, richten Nederlandse e-commercebedrijven zich in 2024?

Veel e-commercebedrijven maken steeds meer gebruik van AI en ChatGPT en hebben het afgelopen jaar uitgebreid geëxperimenteerd. AI genereert nu foto's, tekst en zelfs commerciële stemmen, wat zowel kansen als bedreigingen biedt voor marketing en personalisatie. E-commercespelers maken zich zorgen over de impact van de AI Act op hun activiteiten. Gegevens blijven een belangrijke rol spelen, met nationale discussies over cookies en gepersonaliseerde advertenties. De uitfasering van tracking door derden betekent dat handelaren nieuwe manieren moeten vinden om gegevens te verzamelen.

Actuele gebeurtenissen en e-commerce:

Wat zijn uw verwachtingen en welke prioriteiten zult u aangeven nu een nieuw verkozen Europees Parlement en Europese Commissie na de zomer van 2024 aan hun werk beginnen?

We streven ernaar de overgang naar een circulaire economie te vergemakkelijken door bedrijven te helpen nieuwe wetten effectief te implementeren. We benadrukken ook het belang van het handhaven van bestaande EU-regels om eerlijke concurrentie tussen EU en niet-EU gevestigde bedrijven te garanderen. Daarnaast pleiten we voor het verminderen van de regeldruk voor het MKB, dat worstelt met talloze regels. Tot slot benadrukken we de noodzaak van harmonisatie in heel Europa om wettelijke afwijkingen te minimaliseren en een samenhangende regelgevingsomgeving te bevorderen voor bedrijven die over de grenzen heen opereren. Deze prioriteiten zijn cruciaal voor het creëren van een concurrerende en duurzame digitale economie binnen de Europese Unie.

Zijn er veranderingen/updates geweest in uw markt met betrekking tot de betalings- en leveringsvoorkeuren/-gedragingen van consumenten?

In Nederland worden Koop-Nu-Betaal-Later (BNPL)-diensten steeds populairder, waarbij gebruikers meer uitgeven en de dienst vaker gebruiken. Het aantal transacties is met 8% gestegen en de totale waarde van transacties met 13%. Deze trend heeft geleid tot een toename van problematische schulden, vooral onder jongeren en kwetsbare mensen. Thuiswinkel.org lobbyt voor Nederlandse wetgeving om deze af te stemmen op andere EU-landen en pleit ervoor dat online winkels hun betaalmethoden kiezen. Desondanks blijft iDEAL de dominante online betaalmethode. We volgen de voortgang van iDEAL 2.0 en de overname ervan door EPI nauwlettend.

Wat zijn volgens u de belangrijkste redenen voor een afname of toename van e-commerce aankopen onder consumenten?

Het aandeel van consumentenuitgaven online ten opzichte van fysieke winkels is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Sinds 2019 is het aandeel online uitgaven in alle categorieën toegenomen vanwege Covid, wat leidde tot meer online bestellingen. Na Covid zijn de online uitgaven voor diensten blijven stijgen, terwijl consumenten voor producten als mode, speelgoed, telecom en media terugkeren naar fysieke winkels. Voor categorieën als gezondheid en schoonheid, huishoudelijke elektronica en voedsel blijft de verhouding online versus in-store uitgaven stabiel. Onlangs heeft de hoge inflatie het besteedbare inkomen van consumenten beïnvloed, wat heeft bijgedragen aan de stabiliserende groei van de sector. Een recessie leek ophanden, wat leidde tot minder uitgaven.

Zijn er andere e-commercetrends die specifiek of uniek zijn voor uw markt die u wilt delen?

Hoewel de nadruk op duurzaamheid in de Europese e-commerce niet uniek is, is het cruciaal dat de sector verantwoordelijkheid neemt bij het vormgeven van de transitie naar een groene economie. Onze sector wordt geconfronteerd met wetgeving en dat zal steeds vaker gebeuren. We moeten niet wachten op nieuwe regels, maar proactief werken aan duurzamere bedrijfsmodellen. Onlangs hebben we een duurzaamheidsnorm voor e-commerce geïntroduceerd, waarmee we benchmarks voor milieuvriendelijke praktijken hebben vastgesteld. We moedigen andere landen aan om soortgelijke normen te ontwikkelen, idealiter in lijn met bestaande initiatieven zoals de onze. Als een dergelijke norm in heel Europa wordt aangenomen, kan deze bedrijven en consumenten in een grensoverschrijdende omgeving ondersteunen.