Online pakketjes bestellen: zo doe je het milieuvriendelijk

We doen steeds meer bestellingen op het internet. Hoe duurzaam zijn al die rondscheurende bestelbusjes? En hoe doe je je aankopen zo groen mogelijk?

Ieder jaar doen we meer aankopen op het internet. In 2020 bereikte de Nederlandse online koopdrift een voorlopig hoogtepunt met 335 miljoen bestellingen. Dat zijn dagelijks honderdduizenden pakketjes die naar onze voordeuren worden gebracht.

Hoe belastend voor het milieu is dat? Kijk je puur naar de CO2-vervuiling door rondscheurende busjes, dan stoot de zogenaamde e-commercelogistiek jaarlijks 252.000 ton CO2 uit, zo blijkt uit een onderzoek uit 2018 uitgevoerd in opdracht van brancheorganisatie Topsector Logistiek. Dat staat gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van zo’n 28 duizend Nederlanders, zeg: de gemeente Culemborg. En dan zijn supermarktbezorgers nog niet meegerekend.

Toegegeven, een bedrijf als Tata Steel blaast eenzelfde hoeveelheid CO2 in een week de lucht in. Maar het aantal pakketjes dat we thuis laten bezorgen groeit alleen maar, en belast de wereld met verpakkingsmateriaal en onverkoopbare retourneringen. Terwijl je met vrij eenvoudige stappen de klimaatimpact van je bestellingen flink kunt terugdringen. Hoe kun je het beste rekening houden met het milieu wanneer je je bestelling plaatst?

Laat bezorgen bij een afhaalpunt

Als we onze pakketjes niet bij de voordeur maar bij een afhaalpunt in de buurt laten bezorgen, kan dat in theorie tot een flinke vermindering van de CO-uitstoot leiden. Een bestelbusje hoeft immers langs minder deuren te gaan, en kan daardoor efficiëntere routes rijden.

Die logica gaat wel pas op wanneer we daadwerkelijk veel minder aan huis laten bezorgen. Wanneer we minstens de helft van onze pakketjes bij een afhaalpunt laten afleveren, dan daalt CO2-uitstoot van bestelbusjes met 17 procent, berekende TNO – toch de uitstoot van bijna 5.000 Culemborgers. Er zijn nog grote stappen te zetten: in 2020 werd slechts 6 procent van alle pakketjes bij een afhaalpunt bezorgd. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) moedigt daarom aan dat er in zulke punten wordt geïnvesteerd. PostNL is daar al flink mee bezig. Zo wil het postbedrijf 1.500 extra onbemande pakketpunten geplaatst hebben in 2024.

Belangrijk is overigens wel dat je je pakketje lopend of met de fiets ophaalt, anders verdampt je duurzaamheidsvoordeel subiet.

Heb geen haast

Vermijd als het even kan spoedbestellingen, tipt Ellen de Lange, beleidsadviseur op het gebied van duurzaamheid bij platform Thuiswinkel.org. Dan moet er speciaal voor jou een busje de weg op. Daarmee stoot je veel meer CO2 uit, dan wanneer je bestelling mee kan met de pakketjes van de volgende dag. Overigens zijn we hier al goed bezig: PostNL laat desgevraagd weten dat slechts 0.5 procent van hun bezorgingen om een spoedklus gaat.

Stuur niet te makkelijk terug

Een heikel punt is de grote hoeveelheid pakketjes die we terugsturen. In Nederland is retourneren relatief eenvoudig en bovendien vaak gratis. Daardoor zijn we Europees koploper terugsturen. Vorig jaar ging het om maar liefst 23 miljoen bestellingen. Allemaal pakketjes die een zinloos rondje door de distributieketen hebben gemaakt om uiteindelijk weer uit te komen bij de webshop – per pakketje goed voor in ieder geval 230 gram CO2-uitstoot. Dat betekent dat je van de uitstoot van onze retourneringen met een gemiddelde benzineauto 3000 keer van Amsterdam naar Beijing kunt rijden.

Open een pakketje alsof je het wilt retourneren

Daarnaast kunnen die teruggestuurde producten niet altijd meer verkocht worden, vertelt verkoper Achraf Aoulad uit, een van de oprichters van 2dekansje.com. Op dit online platform worden voor een gereduceerd tarief retourproducten van webshops aangeboden die winkels zelf niet meer verkocht krijgen. ‘Dat gaat vaak om producten waarvan de doos beschadigd is of helemaal ontbreekt.’

Er wordt vaak verondersteld dat zo’n beschadigde doos niet uitmaakt, zegt Aoulad. ’Consumenten denken dat webshops in hun magazijn nog tien lege dozen ter vervanging hebben liggen. Maar zo werkt het niet. Zo‘n product kan nog moeilijk opnieuw in de verkoop worden gedaan.’

Behandel een bestelling daarom altijd alsof je het wilt retourneren, adviseert Aoulad. ‘Maak de verpakking op een normale wijze open, zodat ie in ieder geval weer netjes dichtgeplakt kan worden.’

Bekijk per aankoop wat duurzamer is: online of in de winkel

Tot slot: online shoppen is niet altijd vervuilender dan aankopen doen bij een fysieke winkel, nuanceert duurzaamheidsexpert De Lange. ‘Op de fiets naar de winkel is meestal duurzamer dan online bestellen. Maar daar staat tegenover dat één bestelbusje dat langs honderd adressen gaat, milieuvriendelijker is dan honderd mensen die met de auto naar de winkel rijden.’

In de regel geldt: kleine artikelen die je normaal gesproken in de buurt zou kopen – bij de drogisterij bijvoorbeeld – kun je beter niet online kopen. Maar dat we steeds vaker grote pakketten thuis laten bezorgen, in plaats van allemaal zelf met de auto op en neer te gaan, dat is voor het milieu zo slecht nog niet.

Bron: de Volkskrant

Dit artikel is verschenen in de Volkskrant en geschreven door Devi Smits.