Prinsjesdag 2022: het gebrek aan inhoud leidt tot stilstand

Een jaarlijks terugkerend moment waar door ons reikhalzend naar wordt uitgekeken, is Prinsjesdag. Wat zijn de kaders voor het financiële overheidsbeleid voor het aankomende jaar, hoe raakt dat onze sector, waar komt extra geld voor en waar zitten de risico’s? Dit jaar draait het helaas niet om wat er op Prinsjesdag gezegd en gedaan wordt. Het draait vooral om alles wat er niet is. Geen optochten, koetsen en balkonscènes maar belangrijker; geen nieuw beleid en keuzes die wel nodig zijn. Het demissionair kabinet heeft weliswaar een opdracht om een begroting in te leveren maar niet het mandaat voor nieuw beleid. In onze ogen is vooral visie en handelen, beleid en budget nodig voor een duurzame economie, een goed functionerende arbeidsmarkt, innovatie (transformatie) en vertrouwen van consumenten in online.

Wat staat er wel in de begrotingen?

Ondanks het gebrek aan visie en noodzakelijk beleid hebben we wel wat relevante aanknopingspunten in de begroting ontdekt. Macro groeit de economie volgens het CPB tot bijna het niveau van voor de coronacrisis. De werkeloosheid ligt laag, er zijn zelfs flinke tekorten op de arbeidsmarkt. Ook zijn er signalen dat de verdeling van de economische groei scheef loopt. Zo loopt de koopkracht niet op terwijl de economie groeit. Dat laatste kan zijn weerslag hebben op online bestedingen.

Het is bijzonder goed dat er meer geld komt voor duurzaamheid, bijvoorbeeld voor het stimuleren van elektrische bestelbussen. De duurzaamheidsvraagstukken stellen onze, en elke andere branche, voor enorme vraagstukken maar ook economische kansen. Wij nemen de handschoen op en werken vanuit de keten aan de verduurzaming van de e-commercesector.

Ook e-commercebedrijven hebben last van krapte op de arbeidsmarkt. Of dat nou gaat om hoofdkantoorfuncties of meer operationeel in distributiecentra en customer care. Voor het versterken van de positie van mensen in de arbeidsmarkt is er aandacht en budget voor leven lang ontwikkelen. Subsidie- en scholingsregelingen als STAP en SLIM geven medewerkers budget voor ontwikkeling en scholing.

Voor wat betreft het vertrouwen van consumenten in online geeft het demissionair kabinet hoopvolle richting; er is aandacht voor het versterken van de cybersecurity van het mkb door middel van een geautomatiseerd landelijk dekkend systeem. En, natuurlijk hebben wij geen bezwaar om consumenten voor te lichten over hun rechten bij wereldwijde aankopen, maar beter zou generiek beleid zijn die Nederlandse webwinkels versterkt, zodat consumenten liever hier kopen.

De agenda voor innovatie en digitalisering is vooralsnog mager. Het kabinet zet vooral in op het bereiken van ondernemerssucces van het mkb door samenwerking met internationaal opererende bedrijven.

Er is veel meer nodig

Dat kan een stuk beter, volgens ons. De vraag is natuurlijk of dit allemaal genoeg is zodat e-commercebedrijven het verschil kunnen blijven maken. Voor een sterk ondernemersklimaat in Nederland moeten we het huidige landschap koesteren en een gelijkwaardig speelveld creëren. Dit vraagt om visie en leiderschap. Er is dus veel meer nodig. Wij hebben in het voorjaar 23 aanbevelingen gedaan om Nederland economisch sterker, digitaal vaardiger en innovatiever te krijgen. Veel van deze aanbevelingen vragen om nieuw beleid en dus om een nieuw kabinet. Over het algemeen kunnen we concluderen dat we helaas moeten wachten tot er een nieuwe regering is.

Er gaat veel goed, maar het ondernemersklimaat kan nog altijd beter. Het is goed om te zien dat het kabinet geld in veiligheid investeert. Eén van de meest gehoorde klachten van onze leden is dat er geen capaciteit is voor opvolging en vervolging van fraudeurs. Complete datasets tot aan het adres van de dader worden aan de autoriteiten overhandigd maar er kan niks mee gedaan worden. Vanwege gebrek aan capaciteit in de gehele veiligheidsketen en ook vanwege bijvoorbeeld de privacy wetgeving. We zien ondanks de investeringen geen echte antwoorden op dit soort vraagstukken.

Er komt extra geld voor onderwijs maar dit gaat niet naar het digitaal vaardiger maken van de beroepsbevolking op de skills die juist webwinkels nodig hebben. Er blijft een serieus gat bestaan tussen het digitale kennisniveau van de werknemer en de realiteit op de werkvloer. Door programma’s als onze e-Academy proberen wij ons steentje bij te dragen aan het dichten van dit gat, maar er is veel meer nodig. Is coderen of een ander digitaal relevant vak nu al onderdeel van het basispakket? Ja, er komt geld voor ‘digitalisering’ en dat is goed. Dit gaat echter voornamelijk naar innovatieve projecten en niet naar de digitale basisinfrastructuur.

Stilstand

Maar het allerbelangrijkste wat ontbreekt en wat wij de digitale BV Nederland gunnen, is een scherpe visie vanuit Den Haag op de Europese aanpak van de digitale economie. Het gros van de wetgeving die onze e-commercesector raakt, komt uit de EU. Wij pleiten waar het kan altijd voor harmonisatie van deze regels tussen de lidstaten. Er komt momenteel bijzonder veel relevante wetgeving vanuit Brussel naar Den Haag. Denk aan de DSA en de DMA. En ook aan wetgeving rondom productveiligheid, consumentenkrediet en online identiteit wordt gewerkt.

Zolang er geen nieuw kabinet is, lopen we het risico dat we stilstaan terwijl het handelen juist nu nodig is. De visie moet gaan over hoe we Nederlandse bedrijven in de Europese kopgroep houden en blijven koesteren in het internationale e-commercegeweld. Het gesprek moet gaan over de vele thema’s waar het nieuwe kabinet mee aan de slag moet: duurzaamheid, het verdienvermogen, innovatie, (consumenten)veiligheid en het werkelijk investeren in digitale ontwikkeling van mensen. In al deze thema’s speelt ook Europa een rol. Visie en handelen is nu gewenst. Zonder nieuw kabinet staat ook de e-commercegroeimarkt stil.