Thuiswinkel.org blij met Europees akkoord over DSA

Afgelopen weekend hebben de EU-lidstaten en het Europees Parlement een voorlopig politiek akkoord over de DSA bereikt. Thuiswinkel.org vindt het een goede zaak dat de e-commerce directive van 20 jaar geleden eindelijk is hernieuwd. E-commerce heeft zich razendsnel ontwikkeld en platformen spelen een belangrijke rol in de markt. Deze wetgeving is beter in staat om uitdagingen van deze tijd het hoofd te bieden. Denk daarbij aan eerlijkere concurrentieverhoudingen voor bedrijven en het beschermen van consumenten tegen onveilige producten.

De nieuwe Digital Service Act heeft als doel een betere online bescherming voor bedrijven en consumenten, het online zaken doen makkelijker te maken en te zorgen voor een level playing field in Europa. Deze nieuwe EU-wetgeving regelt de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van internetaanbieders, hostingbedrijven, online platformen, zoekmachines en marktplaatsen voor de activiteiten via hun diensten.

Platformen moeten verantwoordelijkheid nemen

Platformen worden met de DSA wettelijk verplicht om er bijvoorbeeld voor te zorgen dat op hun platform geen onveilige producten of illegale content wordt aangeboden. Ook moeten ze transparant zijn over wat de klant te zien krijgt en waarom. Met deze wijzigingen moeten platformen hun verantwoordelijkheid nemen voor de belangrijke rol die ze spelen in onze economie, bijvoorbeeld door met mechanismen te werken die het direct signaleren als er ondeugdelijke of verboden producten op de platformen te koop zijn.

EU loopt voorop

Nederland is in Brussel één van de drijvende krachten achter de DSA geweest die, samen met de Digital Markets Act (DMA), de basis vormen van nieuwe, moderne Europese wetgeving voor de digitale economie. Thuiswinkel.org en koepelorganisatie Ecommerce Europe hebben zo’n twee jaar meegedacht over hoe dit wetgevingspakket eruit zou moeten zien. De Rijksoverheid claimt zelfs dat de EU en haar lidstaten met deze nieuwe standaard voor platformregulering straks wereldwijd voorop lopen.

Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat): “Vernieuwing van de Europese digitale markt is van belang om álle ondernemers groeikansen te geven, eerlijke concurrentie te bevorderen en consumenten te beschermen. De DMA en DSA brengen de digitale markt voor iedereen dichterbij. We blijven innovatie stimuleren, worden minder afhankelijk van grote platforms, creëren meer markttoegang en gaan de verspreiding van illegale inhoud, cybercriminaliteit en misleiding van consumenten en ondernemers tegen.”

Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid digitale diensten

Nederland heeft gepleit voor diverse onderdelen die in de DSA terecht zijn gekomen. Zo moeten online marktplaatsen straks meer weten over de bedrijven die producten of diensten verkopen via hun platform, bijvoorbeeld een KvK-uittreksel, geldig identiteitsbewijs en NAW-gegevens. Dit moet helpen om malafide handelaren te ontmoedigen en te achterhalen, neemt oneerlijke concurrentie weg en maakt het makkelijker om als consument je recht te halen.

Ook verplicht de DSA straks aanbieders van digitale diensten om illegale online inhoud te bestrijden én hierover uitgebreider gebruikers te informeren. Digitale aanbieders moeten daarom het verwijderen van informatie of gebruikersaccounts beter uitleggen. Zij moeten bovendien een eenduidige klachtenprocedure hebben waar consumenten terecht kunnen.

Aanpak van onwenselijke gepersonaliseerde advertenties en desinformatie

Via de DSA wordt het online platforms verboden om advertenties te personaliseren op grond van bijvoorbeeld geloofsovertuiging of seksuele geaardheid. Minderjarigen zijn straks bovendien extra beschermd tegen gepersonaliseerde advertenties. Dat moet eraan bijdragen dat ze geen ongepaste reclame te zien krijgen. Dit is minder streng dan het oorspronkelijk gewenste totaalverbod op gepersonaliseerd adverteren, waar Thuiswinkel.org vanaf het begin tegen is geweest.

Daarnaast biedt de DSA ook de mogelijkheid om burgers beter te beschermen tegen desinformatie en nepnieuws en betere bescherming van grond- en mensenrechten. De allergrootste online platformen (VLOP’s) en zoekmachines (VLOSE’s) moeten maatregelen nemen om risico’s van hun dienstverlening voor onder andere de samenleving te verminderen.

Veel van de zogenaamde dark patterns vallen onder het toepassingsbereik van bestaande wetgeving als oneerlijke handelspraktijken of het consumentenrecht. Het is goed dat hier nieuwe bepalingen voor komen, want het is wel een ontwikkeling op internet en social-mediaplatfomen waar een wetgever zijn ogen niet voor kan sluiten, vindt Thuiswinkel.org.

Grote bedrijven betalen zelf heffing voor toezicht

De Europese Commissie houdt straks toezicht op naleving van de DSA door grote online platformen en zoekmachines. Zij betalen zelf via een heffing voor dit toezicht. De akkoorden over DMA en DSA worden de komende tijd nog voor instemming voorgelegd aan de EU-lidstaten en het Europees Parlement. Na een overgangstermijn moeten de DSA en DMA vanaf medio 2024 gaan gelden.