Verbod op dwangarbeid

De Raad van de EU heeft op 19 november 2024 een verordening aangenomen om met dwangarbeid vervaardigde producten op de EU-markt te verbieden. De EU zet hiermee een belangrijke stap in de strijd tegen dwangarbeid. Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) verrichtten in 2021 wereldwijd 27,6 miljoen mensen dwangarbeid. Het grootste deel van de dwangarbeid vindt plaats in de particuliere sector.

Met de verordening is het verboden om in de EU met dwangarbeid vervaardigde producten, inclusief de onderdelen ervan, in de handel te brengen, aan te bieden of te exporteren. De verordening geeft de Commissie en nationale autoriteiten de mogelijkheid om onderzoek te doen en maatregelen te nemen. Hieronder volgen de belangrijkste elementen van de verordening.

Opzetten van een databank

De Commissie zal een databank opzetten met informatie over risico’s op dwangarbeid voor specifieke geografische gebieden en producten. Deze informatie zal gebaseerd zijn op informatie van instellingen zoals de IAO en de VN. De databank moet autoriteiten helpen bij het beoordelen van mogelijke schendingen van de verordening en marktdeelnemers helpen mogelijke risico’s op dwangarbeid in hun toeleveringsketens in kaart te brengen. De Commissie zal samenwerken met de autoriteiten van andere landen en met hen informatie uitwisselen.

De Commissie moet maatregelen treffen om marktdeelnemers en partners in de toeleveringsketen, in het bijzonder kmo’s, te ondersteunen. Een voorbeeld hiervan is het centraal portaal dwangarbeid, die door de Commissie moet worden opgezet om het publiek in alle officiële talen in de EU te informeren over andere de contactgegevens van de autoriteiten, de richtsnoeren, de databank en elk besluit om een product te verbieden. Kmo’s moeten contact kunnen opnemen met de nationale autoriteit en overleg kunnen voeren zodat zij tijdens alle stadia van een onderzoek kunnen worden ondersteund.

Volgen van een op risico gebaseerde aanpak

Bij een onderzoek naar een mogelijke schending dienen de Commissie en autoriteiten een risico gebaseerde aanpak te volgen. Daarbij moet rekening gehouden worden met verschillende factoren, zoals de omvang en ernst van de vermoedelijke dwangarbeid, de hoeveelheid of het volume van de producten die in de EU in de handel zijn gebracht of op de markt zijn aangeboden en het aandeel van het vermoedelijk met dwangarbeid vervaardigde productonderdeel in het eindproduct.

De Commissie leidt het onderzoek als de vermoedelijke dwangarbeid plaatsvindt buiten de EU. Als de vermoedelijke dwangarbeid plaatsvindt in een lidstaat wordt het onderzoek geleid door de autoriteit van die nationale lidstaat.

Richtsnoeren

Richtsnoeren moeten marktdeelnemers en autoriteiten ondersteunen om te voldoen aan de verordening. De Commissie moet deze richtsnoeren opstellen. Richtsnoeren voor marktdeelnemers moeten onder andere adviezen bevatten over passende zorgvuldigheid met betrekking tot dwangarbeid en best practices voor het beëindigen van dwangarbeid.

Centraal portaal

Via een door de Commissie op te zetten centraal portaal kunnen kosteloos informatie over vermeende schendingen worden ingediend. De informatie kan worden ingediend door natuurlijke of rechtspersonen of verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid. Voor het gebruik van dit centraal portaal zal de Commissie ook richtsnoeren opstellen.

Sancties

Als de bevoegde autoriteit in een besluit vaststelt dat er sprake is van een schending van de verordening worden er sancties opgelegd. De sanctie kan zijn een verbod om het product in de EU in de handel te brengen of op de markt aan te bieden en die uit te voeren, een bevel om het product uit de handel te nemen of om het online aanbod van het product van de interface te verwijderen. Uitzonderingen zijn mogelijk voor kritieke producten of als het onderdeel dat met dwangarbeid is vervaardigd vervangen kan worden. De sanctie geldt ook in andere lidstaten. Dit betekent dat het besluit ook door de andere lidstaten wordt gehandhaafd.

De verordening wordt drie jaar na de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de EU van toepassing. Op dit moment is de verordening nog niet in het Publicatieblad gepubliceerd.

Neem contact op met onze juristen

Heb je naar aanleiding van dit bericht nog vragen of opmerkingen? Als lid van Thuiswinkel.org heb je recht op gratis advies van onze juristen. Neem dus gerust contact op met het juridisch team van Thuiswinkel.org: juridisch@thuiswinkel.org.