Wat is duurzamer: online bestellen of offline winkelen?

Slechts een kwart van de consumenten denkt dat het duurzamer is om iets te bestellen in een webwinkel dan iets te kopen in een fysieke winkel. Toch blijkt uit verschillende onderzoeken dat online winkelen gemiddeld genomen een milieuvriendelijkere optie is. In dit artikel lees je hoe het zit.

Laten we voorop stellen dat nieuwe producten kopen per definitie niet duurzaam is. Maar als je dan toch iets nodig hebt, dan blijkt uit onderzoek dat je in veel gevallen online milieuvriendelijker uit bent.

CO2-uitstoot per verkocht product

Uit een grote EU-brede studie door adviesbureau Oliver Wyman blijkt dat de fysieke detailhandel 1,5 tot 2,9 maal meer CO2 per verkocht product uitstoot dan e-commerce. Dat komt onder andere door het hogere energieverbruik van fysieke winkels (gebouwen) en het vervoer over de laatste kilometers. De logistieke keten van de e-commercesector is heel efficiënt ingericht. Een pakketbus kan in één ritje wel 200 pakketten bezorgen. Als een gedeelte van de ontvangers de auto had gebruikt om datzelfde product in de winkel te kopen, dan loopt de CO2-uitstoot al snel hoger op dan de emissies van een pakketbus.

Voorbeeld: Een persoon uit Den Haag bestelt schoenen die uit een magazijn in Tilburg komen (+/- 100 km). De levering is de volgende dag, met een dieselbusje. De uitstoot van het distributiecentrum in Tilburg naar de voordeur in Den Haag is dan 418 gram CO2, vergelijkbaar met 2 kilometer rijden met een personenauto. Indien het laatste gedeelte met de fietskoerier plaatsvindt, is de uitstoot slechts 100 gram CO2, evenveel als 350 meter rijden met de auto. Zijn er geen schoenen besteld, maar een boek dat door de brievenbus past, dan is de impact 19 gram CO2, omdat het met het postnetwerk meegaat en wordt afgeleverd met de fiets.

De Vrije Universiteit Brussel heeft ook onderzoek gedaan naar de duurzaamheid van online shoppen. Op basis van meer dan twintig wetenschappelijke studies hebben onderzoekers een dataset samengesteld van 244 aankopen, hun geschatte CO2-voetafdruk en informatie over de contextuele, distributie-, gedrags- en geografische omstandigheden. De onderzoekers concluderen uit de beoordeelde onderzoeken dat online aankopen over het algemeen een lagere CO2-uitstoot genereren dan winkelaankopen in het geval van auto-afhankelijke levensstijlen.

Ook uit Nederlands onderzoek blijkt dat er veel situaties zijn waarin online winkelen tot minder CO2-uitstoot leidt dan fysiek winkelen. Voor elektronica is online winkelen gemiddeld genomen milieuvriendelijker dan fysieke aankopen in deze categorie. Voor cosmetica is het echter omgekeerd.

Gedrag consument maakt het grootste verschil

Uiteindelijk hangt de CO2-impact af van veel factoren, zoals de afstand en het gekozen vervoersmiddel. Met name het gedrag van de consument maakt een verschil. In de praktijk gaan veel mensen met de auto naar een fysieke winkel of een afhaalpunt. Een online bestelling die een losse autorit naar een winkel vermijdt, is meestal de duurzaamste keuze. De meest duurzame keuzes zijn: online bestelling thuis laten bezorgen, online bestelling bij een afhaalpunt laten bezorgen en deze met de fiets ophalen of met lopend/met de fiets naar de fysieke winkel¹.

_{1. Hierbij is alleen de uitstoot van de logistiek meegenomen, dus niet de milieukosten die samengaan met een winkelpand.}