Wie voert de regie op circulair verpakken?

Er wordt te weinig regie gevoerd circulair verpakken, maar hoe lossen we dat op? Marlene ten Ham ging hierover in debat met Jacqueline Cramer (oud-milieuminister en hoogleraar duurzaam ondernemen).

Voor ieder pakket dat besteld wordt, wordt op dit moment een verpakking gemaakt om het goed beschermd te kunnen verzenden. Maar wat als deze verpakkingen allemaal herbruikbaar zijn? Daar valt een gigantische milieuwinst te behalen. De wil om grote veranderingen te maken is er, en pilots op dit gebied worden gedraaid, maar er wordt te veel gewerkt in eigen silo’s en er wordt te weinig gecoördineerd. Willen we snel grotere stappen maken, dan moeten we sturen op een systeemverandering. Daar hebben we de overheid voor nodig, maar ook de rest van de keten.

Het hele systeem moet mee

Een systeemverandering kan niemand alleen. Daarom spreken Marlene en Cramer over een transitiemakelaar. “We hebben een probleem en dat willen we aanpakken, ook voor toekomstige generaties. Als je echt wilt innoveren op systeemniveau, dan moet je starten met de frontrunners. Zij kunnen pilots draaien en laten zien hoe het ook anders kan. In onze sector gebeurt veel. Laat e-commerce de sector zijn die anderen als voorbeeld kunnen gebruiken”, geeft Marlene aan. Cramer: “Thuiswinkel.org zit in een branche die goed laat zien wat ze willen. Het zijn complexe vraagstukken. Er is veel getest met onder andere herbruikbare verpakkingen. Maar consumenten moeten hier wel in meewerken. We moeten goede initiatieven opschalen en standaardiseren.”

De rol van de overheid

De politiek is nodig om de systeemverandering te realiseren. We hebben te maken met een complexe uitdaging en de ambitie van de overheid die er ligt voor 2025, voelt voor veel consumenten en bedrijven te ver weg. De overheid moet proactief handelen en plannen maken. Welke doelen moeten we behalen binnen een jaar? En binnen vijf jaar? En welke stappen moeten we dan nu zetten?

Met een kortetermijnaanpak komt er commitment van alle partijen, het ministerie en overheden, wordt voorspeld tijdens het debat. “Als elke branche in zijn eigen keten gaat kijken wat er beter kan en moet, dan kun je als branche heel concreet worden in de stappen die je moet zetten. De overheid weet niet precies wat er speelt. Dat weten wij als sector wel”, zegt Cramer. “Zorg eerst dat je echt weet wat goed werkt. Wat zijn de parameters? Welke pioniers zijn er al en wat kunnen we daarvan leren? Gebruik die informatie om de angst bij de politiek weg te nemen.”

En dan hebben we het nog niet gehad over productaanbod en -veiligheid. “Ook hier speelt de overheid een belangrijke rol”, zegt Marlene ten Ham. “Het is helaas nog ongekend populair om voor een klein bedrag 50 jurkjes uit China in te laten vliegen. Op Europees niveau is hier nog een gigantische weg te gaan.”

Informeren van de consument

Niet alleen bedrijven moeten aan de slag op het gebied van duurzaamheid, ook consumenten moeten hun steentje bijdragen. Zij zijn ten slotte ook een belangrijke schakel in de keten. Zij hebben onomstreden informatie nodig om hun keuze op te kunnen baseren: waar komt iets vandaan? Hoe is het gemaakt? Hoe groot is de uitstoot? Hier wordt al goed over nagedacht door de sector en er is een meetmethode ontwikkeld waarmee iedereen op dezelfde manier CO2-uitstoot kan meten. Zo zorgen we dat de feiten op tafel komen en we actief kunnen bijsturen.

De rol van de branches

Samen met het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken en de markt zijn de afgelopen jaren brancheverduurzamingsplannen opgesteld en de resultaten daarvan worden gezien: minder materiaalgebruik, gerecycled materiaal en eerste stappen in verzenden zonder omverpakking. Nu we stevige stappen hebben gezet binnen het systeem, gaan we werken aan een gecoördineerde en gestuurde richting om op systeemniveau te innoveren en te verbeteren. Thuiswinkel.org pakt die rol in de digital commerce, door een ketenaanpak herbruikbare verpakkingen te ontwikkelen en door een duurzaamheidscertificering te ontwikkelen.

Kijk hier het debat terug

Debat Marlene en Jacqueline is te zien vanaf 01.12.48

Verder lezen over herbruikbare verpakkingen 

• Webinar: Herbruikbare verpakkingen - Denk groot, begin klein
• Webinar: Veel te winnen bij verpakkingsmateriaal e-commercepakketten
• Artikel: Veel aandacht voor herbruikbare verpakkingen
• Artikel: Circulaire e-commerce vraagt om samenwerking sector
• Artikel: Vier mogelijkheden voor herbruikbare verpakkingen