De winnaars en verliezers van de coronamaatregelen

De uitbraak van het coronavirus heeft veel teweeggebracht voor de retailsector en ervoor gezorgd dat consumenten hun (online) shopgedrag hebben aangepast. Niet alleen werd er (online) gehamsterd, er waren ook meerdere (web)shops die (tijdelijk) hun deuren moesten sluiten. De Corona Web Traffic Tracker van het lectoraat Digital Commerce van de Hogeschool van Amsterdam houdt sinds maart het aantal websitebezoeken in verschillende retailcategorieën bij en dat levert een aantal interessante inzichten op.

Het (online) consumentengedrag heeft vanwege COVID-19 een transformatie ondergaan, waarbij het nu de grote vraag is of deze veranderingen blijvend zijn of dat alles weer terugkeert naar hoe het was nu de beperkingen verder worden versoepeld. De monitor van de HvA laat per maand duidelijk zien welke ontwikkelingen er plaatsvonden in het bezoek aan retailwebsites.

Bekijk de Corona Web Traffic Tracker

Maart: we kopen alleen wat we nodig hebben

Bedrijven die in maart verplicht moesten sluiten zien in deze maand een forse afname van het websitebezoek, waaronder bioscopen (-47%), restaurants (-42%), sauna’s & spa’s (-41%), beurzen & evenementen (-38%), musea (-33%) en rijscholen (-20%). Ook zijn er in maart een aantal sectoren waarin het gros van de bedrijven vrijwillig is dichtgegaan, mede als gevolg van afnemende vraag en om de verspreiding van het virus tegen te gaan: pretparken (-39%), hotels (-37%), vakantieparken (-26%) en dierentuinen (-23%).

De (internationale) lockdown die sinds medio maart van kracht is, heeft ook grote gevolgen voor onze mobiliteit: openbaar vervoer (-68%), autodealers (-28%), autoverhuur (-24%), vliegtuigmaatschappijen (-10%), sites voor gebruikte auto’s (-10%) noteren allen een (sterke) daling van het websitebezoek. En ook bedrijven die bovengenoemde sectoren ondersteunen als, restaurantbookingsites (-52%), reisbureaus (-47%), hotelbookingsites (-44%) hebben een forse daling in het websitebezoek ondervonden in maart.

De ‘intelligente lockdown’ sinds medio maart in Nederland en de onzekerheid die daarbij gepaard ging bij mensen heeft ertoe geleid dat het websitebezoek in bepaalde sectoren sterk gestegen is. Dit waren vooral sectoren die gericht zijn op onze basisbehoeften:

• online drogisterijen (+108%)
• webwinkels in bloemen en geschenken (+81%)
• supermarkten (+47%)
• maaltijdboxen (+27%).

Ook websites van kranten en mediabedrijven noteerden een forse plus in maart: +53%.

April: we maken er thuis het beste van

Heel Nederland is aan huis gekluisterd en bedrijven in veel sectoren zijn (vrijwillig) dicht of ervaren de directe gevolgen van de afgenomen mobiliteit. Sectoren die in april 2020 het websitebezoek het sterkst hebben zien dalen ten opzichte van dezelfde maand in 2019 zijn: sauna’s & spa’s (-86%), pretparken (-84%), bioscopen (-81%), beurzen & evenementen (-79%), hotelbookingsites (-77%), reisbureaus (-76%), websites van openbaar vervoerbedrijven (-74%) en restaurantbookingsites (-71%).

Thuis proberen Nederlanders er het beste van te maken. Nu horecabedrijven zijn gesloten, op vakantie of naar een pretpark gaan er even niet meer bij is en ook sporten in een sportschool niet mogelijk is, zoeken Nederlanders naar andere manieren om invulling te geven aan hun vrije tijd. Dit is terug te zien in de sterke groei van het websitebezoek bij online shops in:

• handwerk (+118%)
• tuincentra (+81%)
• speelgoedzaken (+81%)
• boekwinkels (+79%)
• fietsenwinkels (+63%)
• bouwmarkten (+53%).

En ook webshops in bloemen en geschenken (+163%) en maaltijdboxen (+149%) noteren in april een zeer sterke groei.

Mei: de eerste tekenen van herstel

In mei worden een aantal coronamaatregelen versoepeld. Een bezoek aan de kapper en het volgen van rijlessen mag weer vanaf 11 mei. Dit is ook terug te zien in het aantal websitebezoeken van kappersketens waar het verplicht is te reserveren voor een bezoek (+258%) en rijscholen (-1% mei ten opzichte van -55% in april). En ook veel vakantieparken en dierentuinen gaan na een vrijwillige sluiting in mei weer geleidelijk open, wat terug te zien is in de groei van het aantal websitebezoeken met respectievelijk 62% en 13%. Webshops in bloemen en geschenken (+163%), maaltijdboxen (+149%) en sectoren gericht op nuttige invulling van de vrijetijd als fietsenzaken (+72%), tuincentra (+61%), bouwmarkten (+52%) en speelgoedzaken (+46%) blijven onverminderd populair.

Voor de reis-, horeca- en cultuursector is in mei nog geen sprake van versoepeling van de coronamaatregelen. Deze sectoren laten in mei 2020 dan ook nog een sterke teruggang in het aantal websitebezoekers zien ten opzichte van mei 2019. Deze daling is in mei het sterkst voor: sauna’s & spa’s (-90%), bioscopen (-79%), reisbureaus (-71%), hotelbookingsites (-69%), openbaar vervoerbedrijven (-68%) en beurzen en evenementen (-68%).

Juni: we mogen eindelijk weer …

In juni is sprake van een verdere versoepeling van de coronamaatregelen. Zo mogen restaurants, bioscopen en musea weer open, hoewel er beperkingen gelden in het aantal bezoekers. De versoepeling van deze maatregelen is ook terug te zien in het websitebezoekcijfers. In juni noteerden restaurants een daling van slechts 6% in het aantal websitebezoekers ten opzichte van dezelfde maand in 2019, terwijl in mei nog sprake was van een daling van 60%. En musea noteerden een juni een kleine plus van 6%, na drie maanden van een forse negatieve groei in het websitebezoek. Fastfoodketens als McDonalds en KFC zagen het websitebezoek in juni toenemen met maar liefst 88%. En ondanks dat bioscopen weer beperkt open mochten, was de daling van het aantal websitebezoekers in juni nog fors (-44%), maar wel aanzienlijk minder dan in mei en april (circa -80%). Ook bij restaurantbookingsites was ondanks een zichtbaar herstel ten opzichte van voorgaande maanden nog sprake van een forse daling.

De reissector was in juni nog flink in de mineur. Vliegtuigmaatschappijen, hotelbookingsites, reisbureaus en hotels noteerden in die maand nog forse dalingen in het aantal websitebezoekers. Vakantieparken noteerden daarentegen een ongekende groei van het websitebezoek in juni (+120%), wat mede veroorzaakt wordt doordat veel Nederlanders deze zomer de voorkeur geven om in eigen land op vakantie te gaan.

Verder geven de junicijfers een indicatie dat een aantal detailhandel- en dienstensectoren slechts tijdelijk heeft geprofiteerd van de coronamaatregelen. Na een forse groei van het websitebezoek in maart, april en/of mei zakken deze sectoren in juni terug naar (of onder) het gemiddelde groeiniveau over de afgelopen 17 maanden. Dit geldt onder andere voor:

• online drogisterijen;
• bouwmarkten;
• elektronicazaken;
• tuincentra;
• haarverzorging;
• maaltijdbezorging;
• supermarkten.

Desalniettemin zijn er ook een aantal sectoren waarbij de hoge groei in het websitebezoek van de afgelopen maanden blijft aanhouden:

• bloemen & geschenken
• fietsenzaken
• handwerk
• maaltijdboxen
• meubelzaken
• printerinkt
• speelgoedzaken

Bekijk de Corona Web Traffic Tracker

Disclaimer: Het is belangrijk om te beseffen dat het websitebezoek slechts een indicatie vormt van de prestaties van sectoren tijdens de coronamaatregelen. Websitebezoek en omzet zijn niet hetzelfde. Ter illustratie: na een daling van 24% in april 2020 is het websitebezoek van kappersketens in mei met 258% gestegen. Dit is het directe gevolg dat kappers vanaf 11 mei weer open mochten en dat klanten moeten reserveren voor een kappersbezoek. Dit betekent echter niet dat de omzetdaling waar kappers in maart en april mee geconfronteerd werden in mei gecompenseerd is.