Wat zijn de DSA en DMA en op wie hebben ze impact?

Eerder berichtten we al over de wens van de Europese Commissie om de E-commerce Richtlijn te vernieuwen en de marktmacht van big tech-bedrijven te beteugelen. Dit wil zijn onder andere doen via twee nieuwe wetsvoorstellen: de DSA en de DMA. In dit artikel leggen we uit wat deze wetten volgens de EU in moeten gaan houden. 

DSA

De DSA staat voor de Digital Service Act en het doel van deze wet is om de Richtlijn inzake elektronische handel uit het jaar 2000 te moderniseren. Belangrijke principes uit de E-commerce Richtlijn blijven bestaan, zoals ‘het land van oorsprong’-principe, maar daarnaast wil de commissie met deze wet nieuwe regels gaan stellen voor alle digitale bemiddelaars die consumenten in contact laten komen met producten, diensten en content en daarmee dus voor de eigenaars van allerlei platformen.

De DSA is onder andere van toepassing op de volgende typen bedrijven die hun diensten aanbieden binnen de EU, ongeacht waar zij zijn gevestigd.

• Bemiddelingsdiensten die netwerkinfrastructuur aanbieden, zoals internetproviders en domeinnaamregistrars.
• Hostingpartijen, zoals partijen die cloud- en webhostingdiensten aanbieden.
• Online platformen die verkopers en consumenten samenbrengen, zoals online marktplaatsen, appstores, samenwerkende economische platformen en social-mediaplatformen.
• Zeer grote online platformen.

Per type bedrijf schrijft het voorstelde DSA verschillende regels voor, die afhankelijk van de rol, de omvang en de impact op het online ecosysteem van het bedrijf moeten worden opgevolgd. Zo krijgen platforms krijgen verplichtingen om illegale inhoud of producten op te sporen en te verwijderen, zoals onveilige, gevaarlijke namaakproducten of inhoud die aanzet tot haat en terroristisme. Daarnaast schrijft de DSA voor dat alle lidstaten een zogenaamde Digital Services Coördinator aanstelt die de handhaving van de wetgeving overziet. Deze coördinatoren mogen onderzoeken, handhaven (inclusief boetes opleggen) en toegangsbeperkingen opleggen. Overtredingen kunnen leiden tot boetes tot 6% van de wereldwijde omzet.

Dat de Europese Commissie werkt met het wetgevingsinstrument Verordening zorgt ervoor dat dezelfde regels in alle landen van de Unie gaan gelden voor de aanbieders van deze diensten op de Europese markten. Ook al zijn deze aanbieders (alleen) buiten de EU gevestigd. Deze werkwijze draagt bij aan het goed functioneren van de digitale interne markt en kan op voorhand op veel steun rekenen.

DMA

De DMA staat voor Digital Markets Act en heeft als doel om de concurrentiebeperkingen tegengaan die ontstaan door het gedrag van bepaalde platformen die als poortwachters dienen. Dit zijn grote online platformen die een significante impact hebben op de interne markt, bijvoorbeeld omdat je als verkoper eigenlijk niet kunt verkopen zonder met zo’n poortwachter in zee te gaan. In het wetsvoorstel is een aantal objectieve, meestal kwantitatieve, criteria opgenomen aan de hand waarvan wordt bepaald of een platform ook een poortwachter is. 

In het voorstel dat de EU geeft voor de DMA worden een aantal do’s en don’ts geschetst voor de poortwachters. Zo moeten poortwachters onder andere:

• derden toestemming geven om in bepaalde situaties samen te werken met de eigen diensten;
• gebruikers toegang krijgen tot de data die zij zelf hebben verzameld via het platform van de poortwachter;

Daarnaast mogen poortwachters onder andere niet:

• op hun platform hun eigen diensten en producten voorrang geven ten opzichte van gelijksoortige producten en diensten van derden;
• consumenten ervan weerhouden om contact te leggen met bedrijven buiten het platform.

Om hierop de kunnen handhaven heeft de Europese Commissie de bevoegdheid om onderzoek te doen en boetes uit te delen, die kunnen oplopen tot 10% van de jaarlijkse wereldwijde omzet van het bedrijf. Ook voor de DMA geldt overigens dat de Europese Commissie heeft gekozen voor het instrument Verordening.

Vervolgstappen

Het Europese Parlement en de lidstaten zullen de voorstellen van de Europese Commissie verder bespreken. Zodra deze zijn goedgekeurd en aangenomen, worden ze direct van kracht binnen de hele EU. Dit zal naar alle waarschijnlijkheid nog één tot anderhalf jaar in beslag nemen. In samenwerking met Ecommerce Europe zal Thuiswinkel.org de voorstellen de komende periode goed bestuderen en bespreken met relevante leden. Hierbij zal het standpunt van Thuiswinkel.org altijd zijn dat de nieuwe regels bij moeten dragen aan een eerlijker speelveld in de digitale markten en vanuit dat perspectief worden de plannen ook beoordeeld.