Demissionair kabinet trekt € 82 miljoen uit voor circulaire economie

Het demissionaire kabinet heeft, ondanks het afkoelen van de economie, in de begroting van Infrastructuur en Waterstaat voor 2024 € 82 miljoen beschikbaar gesteld voor de transitie naar een circulaire economie. Een circulair Nederland in 2050, dat is de ambitie van het kabinet. In de Troonrede benoemde De Koning, naast ruimte om te ondernemen en innoveren, ook de circulaire economie al kort in het kader van duurzame oplossingen voor de lange termijn. In de begroting stelt het kabinet voorwaarden: “Voor een circulaire economie zijn ambitie, heldere regels, circulair ondernemerschap en een omslag in het denken en doen nodig”, wat lijn ligt met de Shop Responsible-strategie van Thuiswinkel.org.

Dat het kabinet een topprioriteit maakt van toekomstbestendigheid door in te zetten op de transitie naar een circulaire economie, laat een stevige ambitie zien. De € 82 miljoen voor de circulaire economie valt binnen de € 2 miljard die is gereserveerd in het kader van ’Beleid en ondersteuning’ in de begroting van IenW. Vorig jaar werd voor de circulaire economie € 72 miljoen uitgetrokken onder het kopje ‘Duurzaamheid’, maar vanaf heden gaat het verder onder de noemer Circulaire Economie. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) spreekt over het stimuleren van duurzame groei voor de transitie naar een circulaire economie. Concreet geeft EZK hier handen en voeten aan door in te zetten op Missiegedreven Innovatiebeleid, het Nationaal Groeifonds, Nationaal Programma Verduurzaming Industrie en het Klimaatfonds.

Ondersteuning mkb in de transitie naar circulair

In lijn met de begroting afgelopen jaar, doet het kabinet een handreiking aan het mkb door aan te geven dat zij het midden- en kleinbedrijf zullen stimuleren bij de verduurzaming door:

• ondersteuning van het mkb bij het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen, bijvoorbeeld door de financierbaarheid van circulaire business cases, te bevorderen;
• in te zetten op maatschappelijk verantwoord inkopen en circulair ondernemen;
• het stimuleren van transparante mvo-rapportage door bedrijven, middels de Transparantiebenchmark en Europese wetgeving;
• algemene subsidies voor het mkb, met in 2023 een start met een mkb-stimuleringsprogramma voor de ontwikkeling en opschaling van recycling. Dit subsidiefonds loopt op tot € 9 miljoen in 2025.
• versnelling van en toepassing van digitalisering in het mkb;
• het continueren van de innovatieregeling DEI+CE (€ 2 miljoen). Daarmee stelt het kabinet circulaire koplopers in staat via relatief kleinschalige projecten circulaire innovaties te demonstreren;
• voortzetting van de MIA (Milieu Investeringsaftrek: voor verduurzaming van het mkb). Van € 48 miljoen in 2024 en € 50 miljoen vanaf 2025.

Thuiswinkel.org maakt zich hard voor een integrale ketenaanpak met een circulaire sector als einddoel. Onze duurzaamheidsstandaard ziet op 6 onderdelen: bezorgen, verpakken, retouren, duurzaam productaanbod, circulaire economie en een duurzaamheidsstrategie. De ondersteuning bij de verduurzaming van het bedrijfsleven, zal wat ons betreft dan ook gericht moeten zijn op die brede ketenaanpak, om zo zorg te dragen voor een succesvolle transitie.

Concretisering Rijksbrede CE programma hard nodig

In de begroting van IenW beschrijft het kabinet uitgebreid op welke wijze IenW de komende jaren werkt aan het realiseren van een circulaire economie, inclusief doelstellingen en meetinstrumenten. In 2024 werkt het kabinet deze plannen verder uit in het Nationaal Plan Circulaire Economie (NPCE), dat afgelopen februari is aangeboden en voortvloeit uit het Rijksbrede CE-programma. Het kabinet geeft uitvoering aan verschillende maatregelen:

• Een subsidieregeling voor circulaire ketenprojecten.
• Een subsidieregeling voor ontwikkeling en opschaling van recycling.
• Er komt extra geld beschikbaar voor het demonstreren en opschalen van circulaire innovaties om zo de circulaire transitie verder te ondersteunen.
• In 2024 wordt voor de eerste keer verslag gelegd over de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV)-textiel die op 1 juli 2023 van kracht ging.
• Kaderrichtlijn afvalstoffen: In 2024 wordt gewerkt aan het realiseren van het doel uit de Kaderrichtlijn afvalstoffen om tegen 2025 55% van het stedelijk afval te recyclen

Helaas mist wel nog concretisering en uitwerking van de nationale doelen voor de circulaire economie, evenals de meetbaarheid van de tot nu gestelde doelen in het NPCE. Thuiswinkel.org ziet graag snel duidelijke doelen en heldere meetmethodes om met de sector stappen in de juiste richting te gaan zetten. Daartoe is Thuiswinkel.org bereid te helpen met het opstellen van deze doelen en methodes in relatie tot e-commerce.

Ambitieuze inzet Nederland op Europese wetgeving

De inzet van het kabinet op Europees niveau spitst zich toe op wetsvoorstellen uit het EU-actieplan circulaire economie. Nederland zet in Europa in op een ambitieuze uitkomst onder andere in de onderhandelingen over voorstellen voor de Verpakkingenverordening, Ecodesign voor duurzame producten, right to repair en Green Claims. De focus ligt hierbij op het verplichten van het gebruik van recyclaat, het bevorderen van hergebruik, recyclebaarheid en hoogwaardige recycling, het verbeteren van de repareerbaarheid en het verlengen van de levensduur van producten. Thuiswinkel.org sluit zich aan bij de ambitieuze inzet, omdat dit helpt om te versnellen. Thuiswinkel.org is continu in gesprek met verschillende ministeries over wat ambitieus én haalbaar is voor de sector.

Ook verantwoordelijkheid bij consument en producent

Ook van producenten en consumenten wordt terecht het nodige verwacht. Voor de gehele productieketen is duurzaamheid van belang; bij het ontwerp van producten, tijdens de gebruiksfase – gericht op langer gebruik – en aan de achterkant gericht op hergebruik en hoogwaardige recycling.

Het kabinet zet via Europese wetsvoorstellen sterk in op duidelijke duurzaamheidsinformatie aan consumenten, en op nationaal niveau stelt het kabinet hoge eisen aan duurzaamheidsclaims en keurmerken. Op deze manier wil het kabinet greenwashing tegengaan, zodat consumenten de juiste informatie en handvatten krijgen om duurzame keuzes te kunnen maken. Dit zou producenten moeten aanzetten om duurzamer te produceren.

Thuiswinkel.org ondersteunt de scherpe visie van het kabinet, maar roept wel op om op te passen met te hoge eisen in Nederland. Regel de invulling van duurzaamheidsclaims Europees, want ondernemers hebben behoefte aan eenduidig beleid om te kunnen ondernemen. Zo wordt greenhushing voorkomen.

Logistiek

Verder schrijft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat er in 2023 verder wordt gewerkt aan de afgesproken reductie van de CO2- en stikstofuitstoot van de mobiliteitssector.

• Het beschikbare subsidiebudget voor Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA) wordt aangevuld met € 21,3 miljoen voor 2024. Dit is het laatste jaar dat deze subsidie geldt.
• Er komen meer middelen beschikbaar voor emissievrije vrachtauto's. Daarnaast bepleit Nederland in Europees verband voor een zo ambitieus mogelijk reductiedoel voor de uitstoot van de CO2 voor nieuwe zware bedrijfsvoertuigen. Vanaf 2025 zijn alle nieuwe bussen voor het openbaar vervoer zero-emissie.
• De ingang van de vrachtwagenheffing zal plaatsvinden in 2026, op basis van huidige inzichten.

Thuiswinkel.org onderschrijft deze ambitie en werkt met haar ketenpartners al samen aan duurzamere pakketbezorging. De transitie naar meer emissieloze mobiliteit is voor e-commerce al in gang gezet, bijvoorbeeld via het programma Bewust Bezorgd.

Transparantie noodzakelijk voor (I)MVO

Het Ministerie van Economische Zaken (EZK) besteedt aandacht aan de verantwoordelijkheid van bedrijven om rekening te houden met mens, milieu en natuur in hun waardeketens en bedrijfsvoering. Daartoe ondersteunt EZK het vergroten van transparantie in waardeketens. Om bedrijven te adviseren over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), en hen hiertoe ook te stimuleren en hun inzet te monitoren, besteedt EZK € 367.000 aan een pilot om MVO-eisen te integreren aan het bedrijfsleveninstrumentarium.

Thuiswinkel.org is voorstander van transparantie in de gehele waardeketen, omdat beschikbare data en datadeling nodig zijn om de duurzaamheidstransitie te laten slagen en op een eerlijke manier te ondernemen. We zien graag dat het kabinet toewerkt naar een bepaalde verplichting van transparantie in data door de keten, bijvoorbeeld een open dataregister.

De budgetten zijn bekend: hoe nu verder?

Thuiswinkel.org neemt haar verantwoordelijkheid en probeert de sector te bewegen richting een duurzamere, betrouwbare én veiligere e-commercesector. Om verder te kunnen bewegen, is allereerst ruimte nodig om te kunnen ondernemen. Onze sector heeft ondersteuning van het kabinet nodig in de vorm van duidelijke kaders en normen en adequate, werkbare wetgeving, zoals ze ook zelf aangeven. Thuiswinkel.org is blij dat het kabinet onderschrijft ondernemers de ruimte te gaan geven om kansen te pakken voor duurzame en innovatieve welvaartsgroei, binnen de maatschappelijke grenzen die de overheid stelt. Een mooie uitdaging voor de overheid komend jaar, waar we tijdens het Nationale E-commercedebat op 2 november dieper op in zullen gaan.

Lees hier de andere artikelen over Prinsjesdag

• Rijksbegroting 2024: "Verdienen komt voor verdelen"
• Twin transition voor de brede welvaart
• Demissionair kabinet trekt € 82 miljoen uit voor circulaire economie