Prinsjesdag 2023: Twin transition voor de brede welvaart

In de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (hierna: EZK) wordt het belang van de verduurzamingstransitie en digitaliseringstransitie (twin transition) meer onderschreven dan ooit tevoren. Het jaar 2024 zal voor EZK in het teken staan van verduurzaming van de Nederlandse economie en het stimuleren en benutten van de economische en maatschappelijke kansen van digitalisering.

Samen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, dat 82 miljoen beschikbaar heeft gesteld voor de transitie richting een circulaire economie, wordt er gewerkt aan deze verduurzamingstransitie. Daarnaast houdt het demissionaire kabinet ruimte voor ondernemerschap en zetten ze zich actief in om de overmatige regeldruk te verminderen. De randvoorwaarde is wel dat bedrijven ook zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om Nederland toekomstproof te maken. Dit is dan ook de kernboodschap uit onze Shop Responsible-strategie. 

Afkoeling van de economie

De economie is aan het afkoelen en de prognose is dat deze afkoeling nog wel even doorzet. We zien een afname in de productie van de industrie en de consumptie van huishoudens daalt – ook in de e-commercesector. Veel ondernemingen verkeren in zwaar weer. Hierdoor kunnen wij ons oed vinden in de woorden van onze Koning: “Eerst verdienen, dan verdelen”. Wij houden de toekomstige ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en maken ons er hard voor dat het belang van ondernemerschap wordt gezien, en niet slechts als melkkoe.

De transities

Het is van belang voor onze economie, omgeving en de mens dat we streven naar duurzame groei waarin we materiële welvaart en het beschermen van de leefomgeving kunnen samenbrengen. EZK erkent dat digitalisering en verduurzaming hand in hand gaan. Zo kunnen slimme innovaties energie besparen en efficiëntie verhogen. Maar personeelstekorten vormen op dit moment een grote belemmering voor de transities. Thuiswinkel.org is daarom blij om te zien dat EZK, samen met SZW en OCW investeert om het tekort aan technici en ict’ers terug te dringen door middel van het Actieplan ‘Groene en Digitale Banen’.

Ondernemend Nederland

Het mkb is de motor van de Nederlandse economie en is cruciaal om de klimaatdoelen te halen. Het is daarom belangrijk dat EZK blijft investeren in een goed vestigingsklimaat. Thuiswinkel.org ondersteunt de impacttoets voor ‘nationale koppen’ op Europese regelgeving. Een ander belangrijk aspect is de alsmaar toenemende regeldruk. Het reductieprogramma om de regeldruk terug te dringen en het lanceren van de regeldrukmonitor kan wat ons betreft niet snel genoeg van start gaan. Daarom is het belangrijk dat het nieuwe kabinet spoedig met harde, meetbare reductiedoelstellingen komt. Daarnaast onderschrijven wij het belang van overheidsondersteuning in bedrijven om hun ambities om te verduurzamen, digitaliseren en hun positie in de internationale waardeketens te versterken.

Digitale Economie

Om ervoor te zorgen dat de digitale economie kan floreren zijn er noodzakelijke randvoorwaarden nodig. Er moet geïnvesteerd worden in digitale innovatie en vaardigheden, er moeten goede digitale markten gecreëerd worden en een veilige digitale infrastructuur met een hoog niveau van cybersecurity moet gewaarborgd worden. Het is daarom goed dat EZK actief inzet op een effectieve implementatie van Europese wet- en regelgevingen als de DMA, DSA, Data Act en Data Governance Act. Dit zet het Kabinet in om de cyberweerbaarheid te verhogen:

• 13 miljoen euro aanvullend voor de inzet van EZK op cybersecurity.
• Uitbouwen van de notificatiediensten van het Digital Trust Center (DTC).
• Voortzetten van de integratie van het DTC, NCSC en CSIRT-DSP.
• De investering in het DTC loopt op van € 1,425 miljoen op tot € 6,739 miljoen volgend jaar.

In de begroting geeft EZK weer dat ze in de gaten houden of verdere (nationale) wet- of regelgeving in aanvulling op de bestaande regelgeving noodzakelijk is. Wij adviseren het ministerie met klem om een level-playing field te behouden en niet over te gaan tot nationale koppen.

Tevens is er meer ondersteuning nodig vanuit het DTC om een hoog niveau van cyberweerbaarheid te waarborgen. De begroting laat zien dat er komend jaar een beperkte toename in investeringen is. Maar wij pleiten voor een grotere investering in dit cruciale instituut voor het mkb. Thuiswinkel.org maakt zich hard voor een loket bij het DTC waar ondernemers terecht kunnen met hun problemen en knelpunten.

Consumentenbeleid

Een van de prioriteiten van EZK betreft moderne en toekomstbestendige consumentenregels. Tevens houdt de Europese Commissie op dit moment een onderzoek over of de huidige regels consumenten ook online voldoende beschermen. EZK zet zich in voor het versterken van de positie van consumenten in een digitale omgeving, zowel in de regelgeving als in het toezicht. Wij doen dit eveneens. Wij adviseren het ministerie en de Commissie wel om eerst de nieuwe en aankomende wetgevingen te implementeren voordat er tot overmatige regels wordt overgegaan die de markt verstoren.

Shop Responsible

Het is de rol en taak van de overheid om de ambities, normen en randvoorwaarden vast te stellen, te reguleren en te zorgen voor adequate wetgeving en ondersteunende publieke voorzieningen (zoals een infrastructuur die verduurzaming mogelijk maakt) en gedrag te stimuleren dat bijdraagt aan de maatschappelijk gewenste uitkomsten. Op deze manier geeft de overheid ondernemers de ruimte om kansen te pakken voor duurzame en innovatieve welvaartsgroei, binnen de maatschappelijke grenzen die de overheid stelt. Bedrijven hebben daarbij zelf ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid om de negatieve gevolgen van hun economische activiteiten te beperken en een positieve bijdrage te leveren aan de welvaart van alle burgers. Zo dragen bedrijven onder meer bij aan maatschappelijk verantwoorde en CO2-arme producten, eerlijke prijzen, goede lonen en pensioenvoorzieningen.

In deze quote van EZK kunnen wij ons erg vinden. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en zetten de sector in beweging richting een duurzame, betrouwbare én veilige e-commercesector. Maar, zoals EZK ook aangeeft, wij hebben hier hulp bij nodig. We hebben de ruimte nodig om te ondernemen, maar ook ondersteuning, duidelijke kaders & normen en een adequate, werkbare wetgeving. Een mooie uitdaging voor het nieuwe kabinet!

Toegankelijkheid tot het recht

“Iedereen moet een juridisch probleem of geschil laagdrempelig, duurzaam en passend kunnen oplossen. […] Een passende oplossing kan ook gevonden worden [...] door het geschil voor te leggen aan een geschillencommissie”, aldus Demissionair Minister Weerwind. Dit vinden wij ook. Hierom zijn al onze leden direct lid van de Stichting Geschillencommissie voor Consumentenzaken (SGC). Alhoewel wij een kleine toename in investeringen in de SGC zien (structureel zo’n 55.000 euro per jaar), is dit ons inziens niet voldoende. Laagdrempelige toegang tot het recht is fundamenteel voor het functioneren van de rechtsstaat. Momenteel is de regeling krom; goedwillende bedrijven bieden deze laagdrempelige geschillenbeslechting voor consumenten, maar draaien zelf op voor de kosten. Om deze rechtsstatelijke behoefte te faciliteren is het noodzakelijk op korte termijn over te gaan naar een volledig gesubsidieerd SGC-model naar Duits voorbeeld.

Lees hier de andere artikelen over Prinsjesdag

• Rijksbegroting 2024: "Verdienen komt voor verdelen"
• Twin transition voor de brede welvaart
• Demissionair kabinet trekt € 82 miljoen uit voor circulaire economie